Δύο άγνωστες ποικιλίες καφέ ίσως αλλάξουν την βιομηχανία καφέ τα επόμενα χρόνια

Το μέλλον του καφέ ίσως κρύβεται στις ζούγκλες της Δυτικής Αφρικής.

Η κλιματική αλλαγή, πιο έντονα αντιληπτή από οποτεδήποτε άλλοτε ως τώρα, δείχνει τα δόντια της, απειλώντας πολλές πτυχές της καθημερινότητας του ανθρώπου. Από αυτό το φάσμα δε θα μπορούσε να λείπει ο καφές, ένα φυσικό προϊόν που καλλιεργείται σε ευαίσθητα περιβάλλοντα και δεν έχει ιδιαίτερες αντοχές στις έντονες κλιματολογικές διακυμάνσεις. Mε την παγκόσμια βιομηχανία του καφέ να κρατά την αναπνοή της, η λύση ίσως βρίσκεται στα τροπικά δάση της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής και στα ξεχασμένα, χαμένα για χρόνια ενδημικά είδη του καφέ.

Coffea Stenophylla: Επαναμεφάνιση μετά από 100 χρόνια

Στα πυκνά τροπικά δάση της Σιέρρα Λεόνε, στην Δυτική Αφρική, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα είδος καφέ που δεν είχε εντοπιστεί στη φύση για δεκαετίες, την Coffea Stenophylla. H Coffea Stenophylla παράγει κόκκους υψηλής ποιότητας, αντίστοιχου αρώματος και γευστικής πολυπλοκότητας με τον Arabica, και το χαρακτηριστικό της είναι ότι οι καρποί της, τα «κεράσια» του καφέ, έχουν σκούρο χρώμα, σχεδόν μαύρο, σε αντίθεση με τα άλλα είδη.  Το συγκεκριμένο είδος καφέ καλλιεργούνταν στην Δυτική Αφρική στις αρχές του 20^ου αιώνα με σκοπό την εξαγωγή στην Ευρώπη, όμως η καλλιέργεια του εγκαταλείφθηκε με την εισαγωγή του Robusta, που έδινε ευκολότερα καρπό απαιτώντας λιγότερο κόπο, και θεωρήθηκε ουστιαστικά εξαφανισμένο για 100 σχεδόν χρόνια.

To χαρακτηριστικό της Coffea Stenophylla που ενδιαφέρει περισσότερο τους ειδικούς, αλλά και τον κόσμο του καφέ, είναι η ανθεκτικότητά της στις υψηλές θερμοκρασίες. Μελέτες δείχνουν πως τα φυτά του είδους μπορούν να αποδώσουν καρπό σε θερμοκρασίες εως και δύο βαθμούς κελσίου μεγαλύτερους από τα αντίστοιχα Robusta και ως επτά σχεδόν βαθμούς κελσίου περισσότερο από τα αντίστοιχα Arabica. Με την κλιματική αλλαγή να αποτελεί ήδη πραγματικότητα και την υπεθέρμανση του πλανήτη να απειλεί, μεταξύ άλλων, την παγκόσμια βιομηχανία του καφέ, η Stenophylla ίσως αποτελέσει μια εναλλακτική λύση για το προσεχές μέλλον.

Coffea Affinis: Το ξαδερφάκι του Stenophylla που χάθηκε στο χρόνο

Στο ίδιο πλαίσιο ερευνών, οι επιστήμονες εντόπισαν στα δάση της Γουινέας ένα ακόμα είδος καφέ με μαύρους καρπούς κι εκλεκτή γεύση, που θεωρείτο χαμένο από το 1900, το Coffea Affinis, ή όπως τον λένε οι ντόπιοι, Kamaya. Αρκετοί διαφωνούν ότι πρόκειται για εντελώς ξεχωριστό είδος, θεωρώντας ένα φυσικό υβρίδιο του Stenophylla,όμως οι διαφορές τους είναι υπαρκτές και εντοπίζονται όχι μόνο στο μέγεθος των φύλλων, αλλά και στο μέγεθος των καρπών και των κόκκων, που είναι σημαντικά μεγαλύτεροι στην Coffea Affinis.

Στροφή στα άγνωστα ήδη καφέ;

Παρόλο που ο Arabica και ο Robusta αποτελούν το σύνολο σχεδόν της παγκόσμιας παραγωγής, όλα δείχνουν πως στο μέλλον θα αξιοποιηθούν αρκετές από τις πάνω από 120 ποικιλίες καφές που υπάρχουν στη φύση. Από τον εξαιρετικά δυνατό Coffee Liberica που ανθεί στην Κεντρική Αφρική  μέχρι τον φυσικά decaffeinated Coffea Charreriana από το Καμερούν, η Αφρική, στην οποία ο καφές είναι ενδημικό είδος, ενδέχεται να προσφέρει λύσεις στα πολαπλλά προβλήματα που αναδύονται, ανανεώοντας την βιομηχανία του καφέ.

Οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η βιομηχανία του καφέ είναι πολλές και πολυσύνθετες: υπερθέρμανση του πλανήτη, οικολογικό αποτύπωμα του καφέ, έλλειψη νερού και η ανάγκη για ποικιλίες ή υβρίδια ανθεκτικότερα σε ασθένειες, παράσιτα και μύκητες, σε συνδυασμό με το όλο και πιο εκλεπτυσμένο γούστο του κοινού, που αναζητά μανιωδώς ντελικάτες γεύσεις και πολύπλοκα αρώματα, δημιουργούν νέες συνθήκες που θα απαιτήσουν νέες λύσεις. Οι ανεξερεύνητες ποικιλίες καφές της Αφρικής ενδεχομένως όχι μόνο θα αλλάξουν το πρόσωπο της βιομηχανίας του καφέ, μα θα δώσουν νέα πνοή σε μια σειρά από χώρες που θα αναζωογονήσουν την οικονομία τους, στρεφόμενες σε αυτές τις νέες καλλιέργειες.

Εκεί που κάποιος νομίζει ότι ο κόσμος του καφέ κορέστηκε, εμφανίζονται από το πουθενά χαμένες ποικιλίες, για να ανανεώσουν την βιομηχανία του καφέ για πολλές ακόμα δεκαετίες!