Μια… ρετροφουτουριστική συσκευή καφέ τραβάει τα βλέμματα όλων των καφελατρών: γνωρίστε το Syphon!
Όσοι συχνάζουν σε καφετέριες που ακολουθούν τις αρχές του «Τρίτου Κύματος» του καφέ, θα έχουν σίγουρα παρατηρήσει μια περίεργη συσκευή καφέ, που φέρνει στο νου μυστικιστικά εργαλεία αλχημιστών: το Syphon!
Αποτελούμενο από δύο γυάλινες μπάλες, το Syphon θερμαίνεται από εστία φωτιάς, ενώ η κατασκευή του επιτρέπει στις φλόγες να αντανακλώνται με υπέροχο τρόπο. Οι ατμοί που παράγονται και οι φυσαλίδες του αχνιστού καφέ συμπληρώνουν, συνήθως, την μαγική εικόνα.
Γνωρίζουμε καλύτερα την ιστορία και τη λειτουργία του Syphon, της ίσως πιο πολυσυζητημένης συσκευής καφέ – που έχει συγκεντρώσει φανατικούς φίλους αλλά και φανατικούς εχθρούς.
Ποια είναι η ιστορία του Syphon;
Το Syphon, παρόλη τη σχεδόν φουτουριστική εμφάνισή του και την ενθουσιώδη υιοθέτησή του από το «Τρίτο Κύμα» του καφέ, είναι μια ιδιαίτερα παλιά συσκευή – πολύ παλαιότερη από πολλές άλλες, στην πραγματικότητα.
Οι πρώτες σχετικές μηχανές (μηχανές καφέ «κενού», όπως ονομάζονταν) εμφανίζονται στο Βερολίνο το 1830, απλούστερες σχεδιαστικά από τις σημερινές, ωστόσο κάνοντας χρήση των ίδιων αρχών και έχοντας παρόμοιο βασικό σκεπτικό πίσω από τον σχεδιασμό τους. Αν και ξεχασμένες μέχρι πρόσφατα, οι συγκεκριμένες συσκευές θα χρησιμοποιηθούν ευρύτατα σε όλη την Ευρώπη για σχεδόν έναν αιώνα, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι το καλλιτεχνικό ρεύμα του Bauhaus θα επανασχεδιάσουν της μηχανές, καταλήγοντας σε μοντέλα που θυμίζουν αρκετά τα σημερινά.
Στις αρχές του εικοστού αιώνα, το Syphon θα γνωρίσει αρκετά μεγάλη δημοφιλία και στην Αμερική. Μια βασική «επανάσταση» που φέρνει το Syphon στο χώρο του καφέ είναι το γεγονός ότι τα Syphon είναι οι πρώτες ίσως μηχανές του καφέ που σχεδιάζονται με σκοπό να είναι όμορφες, εκτός από πρακτικές. Σε αντίθεση με τις περισσότερες μηχανές του καφέ από τις αρχές του 19ου αιώνα, το Syphon είναι σχεδιασμένο «για το σαλόνι, όχι για την κουζίνα», όπως ισχυριζόταν άλλωστε και μια διαφημιστική του καμπάνια από εκείνη την εποχή.
Με την πάροδο του χρόνου, και φυσικά την διάδοση του espresso, το Syphon παραγκωνίστηκε και ξεχάστηκε σχεδόν ολοκληρωτικά. Μέχρι που στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η ολοένα και εξαπλωνόμενη κουλτούρα του «Τρίτου Κύματος» του καφέ, που είναι γνωστή για την επαναφορά ξεχασμένων μεθόδων εκχύλισης, επανασύστησε εκ νέου αυτή την περίεργη συσκευή στο κοινό.
Πως ακριβώς λειτουργεί το Syphon;
Η λειτουργία του Syphon βασίζεται στους νόμους της φυσικής και είναι ιδιαίτερα περίπλοκη. Η συσκευή αποτελείται από δύο γυάλινους θαλάμους, που χωρίζονται από ένα ενδιάμεσο φίλτρο. Στον κάτω θάλαμο τοποθετείται το νερό, ενώ στον επάνω θάλαμο ο αλεσμένος καφές.
Θερμαίνοντας τον κάτω θάλαμο, το ζεστό νερό μέσω του ατμού οδηγείται στον επάνω θάλαμο, όπου εν συνεχεία εκχυλίζεται ο καφές. Μετά το πέρας της εκχύλισης, η βαρύτητα οδηγεί τον εκχυλισμένο καφέ στον κάτω θάλαμο, αφού βέβαια περάσει μέσα από το ενδιάμεσο φίλτρο.
Χωρίς αμφιβολία, η διαδικασία που απαιτείται είναι εξαιρετικά περίπλοκη και αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την καθημερινή χρήση της συσκευής. Από την άλλη πλευρά, η μηχανή ευνοεί τον πειραματισμό και η χρήση της είναι πραγματική απόλαυση για κάθε coffee geek – κάτι που μπορεί να μεταμορφώσει τον καθημερινό καφέ σε μια περιπετειώδη κι ενδιαφέρουσα διαδικασία.
Τι γεύση έχει ο καφές που εκχυλίζεται από Syphon;
Ο καφές που εκχυλίζεται μέσω Syphon είναι ουσιαστικά καφές φίλτρου, ωστόσο οι φανατικοί φίλοι της συσκευής υποστηρίζουν ότι ο καφές είναι ιδιαίτερα «καθαρός», με πιο έντονα αρώματα και πιο ξεκάθαρα τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του καφέ. Όπως και σε κάθε άλλη χειροκίνητη μηχανή, εξάλλου, η δυνατότητα του χρήστη να ελέγχει πλήρως τις μεταβλητές της εκχύλισης (θερμοκρασία, βαθμός άλεσης κλπ) οδηγεί τις περισσότερες φορές σε καλύτερα αποτελέσματα εκχύλισης και εν τέλει, σε νοστιμότερο καφέ.
Ωστόσο, υπάρχουν και οι επικριτές του Syphon, που υποστηρίζουν πως η γεύση του καφέ δεν έχει καμία ιδιαίτερη διαφορά από άλλες χειροκίνητες συσκευές εκχύλισης, όπως οι γυάλινες καφετιέρες Pour Over ή τα Dripper. Αναμφίβολα, το Syphon προκάλεσε επανάσταση στην εκχύλιση καφέ όταν εμφανίστηκε, όμως στη σημερινή εποχή, δεν είναι λίγοι όσοι πιστεύουν πως εντάσσεται στην εμμονή της hipster κουλτούρας με τα retro αντικείμενα, όπως οι γραφομηχανές, τα μονόκλ ή τα vintage ποδήλατα.
Σε ποιους απευθύνεται το Syphon;
Χωρίς αμφιβολία, το Syphon είναι μια πολύ όμορφη, αλλά εξειδικευμένη συσκευή καφέ, που σίγουρα δεν απευθύνεται σε όσους απλά θέλουν να πίνουν ένα καφεδάκι πριν το γραφείο, καθώς η πολυπλοκότητα στη χρήση του θα είναι σίγουρα αποθαρρυντική.
Όμως, το Syphon είναι ένα ιδανικό δώρο για κάθε λάτρη του καφέ που αντιμετωπίζει τον καφέ του σαν κάτι παραπάνω από ένα απλό ρόφημα. Για όποιον αντιμετωπίζει τον καφέ σαν χόμπυ, σαν μεράκι ή σαν πάθος περισσότερο από ό,τι σαν καθημερινή συνήθεια, το Syphon θα αποδειχθεί μια ευχάριστη περιπέτεια που ως αποτέλεσμα θα έχει, έτσι και αλλιώς, απολαυστικές κούπες καφέ. Ακόμα, χάρη στην όμορφη εμφάνισή του και την ιδιαίτερη λειτουργία του, το Syphon είναι μια συσκευή κόσμημα για κάθε σπίτι, που θα απογειώσει κάθε κουζίνα και κάθε σαλόνι. Είναι ένα κομμάτι της ιστορίας του καφέ, που ενώ μέχρι πρόσφατα ήταν χαμένο στη σκόνη του χρόνου, ζει μια δεύτερη νιότη – τέλειο απόκτημα για κάθε φανατικό του καφέ!
Από τον απλό espresso μέχρι τις εξεζητημένες εκχυλίσεις του Syphon, ένα πράγμα έχει σημασία: ο καλός καφές. Ο καφές που μας αξίζει!