Το σταυροδρόμι των πολιτισμών σε ένα φλιτζάνι καφέ.
Η Μάλτα είναι ίσως το πρώτο ευρωπαϊκό κράτος που γνώρισε τα μυστικά του καφέ. Όταν τα οθωμανικά στρατεύματα πολιόρκησαν την Μάλτα, το 1565, οι Ιωαννίτες Ιππότες που υπερασπιζόντουσαν το νησί, συνέλαβαν πολλούς στρατιώτες ως αιχμαλώτους και ομήρους, μετά την λήξη της πολιορκίας. Οι Οθωμανοί αιχμάλωτοι άρχισαν να ετοιμάζουν στη φυλακή το αγαπημένο τους ρόφημα, τον καφέ, χρησιμοποιώντας κόκκους που είχαν στην κατοχή τους – και κάπως έτσι, ο καφές άρχισε να διαδίδεται σιγά σιγά στο νησί.
Η ίδια η Μάλτα αποτελεί ένα σταυροδρόμι πολιτισμών, ένα μωσαϊκό εθνοτήτων και παραδόσεων, κάτι που φυσικά αντανακλάται και στην γαστρονομική της κουλτούρα. Δεν είναι τυχαίο που τα Μαλτέζικα είναι η μόνη αραβογενής γλώσσα που γράφεται με λατινικό αλφάβητο, κάτι που αντανακλά πλήρως την ακροβασία της Μαλτέζικης κουλτούρας ανάμεσα στην Δύση και την Ανατολή.
Με τέτοιες επιρροές και δεδομένου του παρελθόντος του καφέ στο μεσογειακό κράτος, είναι λογικό η Μαλτέζικη κουλτούρα του καφέ να παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Πράγματι, οι Μαλτέζοι μπορούν να περηφανεύονται για έναν μοναδικό καφέ που δεν συναντάμε σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου: τον Kafe Msajjar.
Kafe Msajjar : ο μοναδικός και ιδιαίτερος καφές της Μάλτας
Ο Kafe Msajjar αντικατοπτρίζει πλήρως το πλούσιο παρελθόν της χώρας, και τη θέση της ως χωνευτήρι διαφορετικών πολιτισμών. Παραδοσιακά, το blend του Kafe Msajjar αποτελείται από μια μίξη Arabica και Robusta, κάτι που δείχνει την πληθώρα των εμπόρων που επισκεπτόντουσαν το νησί, και τις πολλές επιλογές που ήταν διαθέσιμες λόγω του κομβικού σημείου του λιμανιού του. Το χαρμάνι πάντα εμπλουτίζεται με μπαχαρικά, όπως είναι ο γλυκάνισος, το γαρύφαλλο και το ξύσμα πορτοκαλιού, κάτι που δείχνει την ξεκάθαρη αραβική και βορειοαφρικανική επιρροή, αφού ο συνδυασμός καφέ και μπαχαρικών είναι συνηθισμένος τόσο στην αραβική χερσόνησο όσο και στις χώρες του Μάγκρεμπ.
Το «μυστικό» συστατικό που κάνει τον Kafe Msajjar να ξεχωρίζει και προκαλεί πραγματικά έκπληξη είναι το Chicory, ένας είδος ραδικιού που στα ελληνικά αποκαλούμε «κιχώριο». Το Chicory συνηθίζεται να χρησιμοποιείται σαν υποκατάστατο του καφέ, δεν περιέχει καφεΐνη, και το χαρακτηριστικό του άρωμα δίνει ξεχωριστό χαρακτήρα στον μαλτέζικο καφέ. Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι ότι blends με κιχώριο δε συναντάμε παρά χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, στον περιβόητο Café Noir της Νέας Ορλεάνης των ΗΠΑ, ωστόσο σαν βότανο είναι γνωστό στην λεκάνη της Μεσογείου εδώ και εκατοντάδες χρόνια.
Ο καφές ετοιμάζεται σε παραδοσιακό σκεύος που λέγεται Stanjata και φιλτράρεται πριν σερβιριστεί, σε μια «τελετουργία» που θυμίζει τα Αιθιοπικά τυπικά του καφέ. Αν και στην Μάλτα, πωλείται έτοιμος και συσκευασμένος, είναι πολλοί εύκολο να τον ετοιμάσουμε στο σπίτι, αν έχουμε διάθεση και χρόνο για να ετοιμάσουμε το ξεχωριστό αυτό blend.
Πως ετοιμάζουμε έναν παραδοσιακό Kafe Msajjar;
Επιλέγουμε ένα δυνατό χαρμάνι με Arabica και Robusta, το οποίο αλέθουμε στο μύλο μας μαζί με γαρύφαλλα και κόκκους γλυκάνισου. Όταν τον αλέσουμε στη επιθυμητή μορφή (άλεση φίλτρου) τον ανακατεύουμε με αλεσμένο chicory, το οποίο μπορούμε να βρούμε σε μαγαζιά με βιολογικά προϊόντα.
Σε ένα κατσαρολάκι, βράζουμε δύο κούπες νερού και λίγο ξύσμα πορτοκαλιού. Μόλις φτάσει το νερό σε σημείο βρασμού, χαμηλώνουμε τη φωτιά και ρίχνουμε τέσσερις κουταλιές του γλυκού από το χαρμάνι μας. Βράζουμε ανακατεύοντας για 3 λεπτά, αποσύρουμε από τη φωτιά και αφήνουμε να σταθεί για 5-6 λεπτά ακόμη. Προσθέτουμε 1 κούπα νερό ακόμη, βράζουμε για 5-6 λεπτά ακόμη, ανακατεύοντας πότε πότε. Φιλτράρουμε τον καφέ σχολαστικά (πρέπει να είναι διαυγής) και σερβίρουμε σκέτο, χωρίς ζάχαρη ή γάλα, σε μικρά φλιτζανάκια.
Aν δεν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε γλυκάνισο, μπορούμε να προσθέσουμε λίγο ανθόνερο στο νερό που βράζει – ή μπορούμε να το προσθέσουμε έτσι κι αλλιώς, καθώς δεν είναι λίγα τα καφενεία στη Μάλτα που το χρησιμοποιούν!
Αν αγαπάτε τις περίεργες, περιπετειώδεις συνταγές καφέ και τη δυνατή γεύση των μπαχαρικών, ο Kafe Msajjar μοιάζει φτιαγμένος για σας: το σπίτι θα μοσχομυρίσει ανατολή και η δυνατή του γεύση θα σας ταξιδέψει σε ένα νησί που οι πολιτισμοί που πέρασαν από πάνω του έχουν αφήσει μια μυστηριώδη ατμόσφαιρα, μέχρι και τα φλιτζάνια τους.