Kopi Joss: ο τουριστικός καρβουνο-καφές της Ινδονησίας
Θα δοκιμάζατε καφέ στον οποίο έχει μόλις πέσει ένα αναμμένο κάρβουνο;
Έχουμε συνηθίσει να ανακαλύπτουμε περίεργους καφέδες από κάθε γωνιά του κόσμου, καθένας από τους οποίους είναι, τις πιο πολλές φορές, στενά συνδεδεμένος με την ιδιαίτερη κουλτούρα και τον πολιτισμό κάθε περιοχής – όπως τα πολλά μπαχαρικά του αραβικού καφέ, ο καφές με πιπέρι από την Σενεγάλη ή ακόμα και ο καφές με τυρί που συναντάμε στην Σκανδιναβία. Ακόμα και για έναν παθιασμένο εξερευνητή του καφέ, ωστόσο, κάποια πράγματα παραμένουν ακατανόητα, όπως ο Ινδονησιακός Kopi Joss. Και αυτό γιατί ο Kopi Joss δεν είναι τίποτα παραπάνω από έναν καφέ που σερβίρεται με ένα… αναμμένο κάρβουνο!
Ο καφές στην Ινδονησία είναι εξαιρετικά παλαιά υπόθεση, αφού το νησί της Ιάβας είναι το πρώτο μέρος του κόσμου, εκτός της Αφρικής και της Υεμένης, όπου καλλιεργήθηκαν καφεόδεντρα, τα οποία μεταφέρθηκαν εκεί από τους Ολλανδούς αποικιοκράτες. Η τοπική κουλτούρα του καφέ ωστόσο, παρά την μεγάλη παραγωγή, εξελίχθηκε αργά, και έκανε ραγδαία βήματα μετά τις αρχές του εικοστού αιώνα, όταν η Ινδονησία άρχισε να γίνεται σιγά σιγά τουριστικός προορισμός.
Ο Kopi Joss ξεκίνησε από έναν καφεπώλη στο νησί της Ιάβας, ο οποίος έψαχνε έναν εντυπωσιακό τρόπο σερβιρίσματος του ντόπιου καφέ προκειμένου να προσελκύσει στο μαγαζί του τους τουρίστες, κατά τη δεκαετία του ’60. Έτσι, αντί να προσθέτει ζεστό νερό στον αλεσμένο καφέ, προσέθετε στην κούπα ένα αναμμένο κάρβουνο, που ζέσταινε γρήγορα το νερό, κάνοντας θόρυβο και γεμίζοντας το τραπέζι με ατμούς. Ο καφές βαφτίστηκε “Joss” από τον ήχο του κάρβουνου που σβήνει στο νερό, ενώ ο δαιμόνιος καφεπώλης άρχισε να διαδίδει πως αυτός ο τρόπος σερβιρίσματος είναι ιδιαίτερα ωφέλιμος για την υγεία, εκτινάσσοντας περεταίρω τη δημοτικότητα του καφέ του.
Ο Kopi Joss σερβίρεται συνήθως σε γυάλινο ποτήρι, και η παρουσίασή του είναι ιδιαίτερα θεατρική. Μετά την προσθήκη του κάρβουνου, ο καφές πρέπει να «κάτσει» για 1-2 λεπτά, κι έπειτα το κάρβουνο αφαιρείται με μια λαβίδα. Το χρώμα του δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστικό, αφού έχει γίνει σκούρο από το κάρβουνο, ενώ αν κάτι δεν έχει πάει σωστά στην παρασκευή του, υπάρχει περίπτωση να υπάρχουν σωματίδια. Σε ό,τι αφορά τη γεύση του, όσοι τον έχουν δοκιμάσει διχάζονται: άλλοι υποστηρίζουν πως δεν έχει την παραμικρή διαφορά από έναν συνηθισμένο ινδονησιακό καφέ, ενώ άλλοι βρίσκουν στη γευστική του παλέτα νότες καμένης ζάχαρης και καραμέλας.
Σύμφωνα με τους πλανόδιους που τον σερβίρουν, αλλά και τις καφετέριες της Τζακάρτας, η προσθήκη του κάρβουνου εξουδετερώνει την οξύτητα του καφέ, κάνοντας τον πιο ελαφρύ για το στομάχι, αν και ο καφές που καλλιεργείται στην Ιάβα φημίζεται έτσι κι αλλιώς για την χαμηλή του οξύτητα. Ωστόσο, είναι γεγονός που οι τουρίστες που συρρέουν στους πάγκους που σερβίρουν αυτό τον ασυνήθιστο καφέ ενδιαφέρονται περισσότερο για την ιεροτελεστία, παρά για τα όποια – υποτιθέμενα – οφέλη στην υγεία. Συνήθως, ο Kopi Joss σερβίρεται βράδυ, καθώς λέγεται ότι το κάρβουνο κάνει τον καφέ ελαφρύτερο, απορροφώντας λίγη καφεϊνη, όμως πιθανότατα, απλά το σκοτάδι κάνει το εφέ του φλεγόμενου κάρβουνου ακόμα πιο έντονο.
Αν ποτέ έχετε την τύχη να επισκεφθείτε την Ινδονησία, είναι σίγουρο πως θα δοκιμάσετε εξαιρετικούς καφέδες – ο ντόπιος καφές είναι ιδιαίτερος, δυνατός και νόστιμος. Αν βρείτε ένα πάγκο που να σερβίρει Kopi Joss, ρίξτε μια ματιά! Ακόμα και αν δεν πιείτε το μαύρο ζουμί, είναι σίγουρο πως θα βγάλετε όμορφες φωτογραφίες.
