Kaffa Rainforest: To τελευταίο παρθένο δάσος καφέ του πλανήτη
Στην καρδιά ενός τροπικού δάσους, κρύβονται μερικά από τα αρχαιότερα καφεόδεντρα του κόσμου.
Ο καφές προέρχεται από την Νότια Αιθοπία, και πιο συγκεκριμένα από τις περιοχές Sidamo, Arsi, Harrar και Kaffa. Παρόλο τον διαδεδομένο μύθο πως ο καφές πήρε το όνομά του από την περιοχή της Kaffa, συνέβη ακριβώς το ανάποδο: ο φημισμένος καφές της Αιθιοπίας ονομάστηκε από τους Άραβες qahwah, που σημαίνει, ελεύθερα μεταφρασμένο, «ποτό από φρούτα» ή «κρασί από φρούτα» και αυτό με τη σειρά του βάφτισε ολόκληρη την περιοχή από την οποία προήλθε. Η περιοχή της Kaffa άνθισε σαν αυτόνομο βασίλειο μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, μέχρι να ενωθεί με την Αιθιοπία, στη σημερινή της κρατική μορφή.
Σε αυτή την παράξενη, κατάφυτη περιοχή, υπάρχει ακόμα ο «Κήπος της Εδέμ» για κάθε λάτρη του καφέ: το τελευταίο σωζόμενο άγριο δάσος με καφεόδεντρα σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Τροπικό Δάσος του Κάφα: ο παράδεισος επί γης
Πριν την συστηματική καλλιέργεια του καφέ, τα καφεόδεντρα φύτρωναν άγρια στη φύση, στην περιοχή της Νότιας Αιθιοπίας, σχηματίζοντας πυκνά, τροπικά δάση. Λόγω της αποψίλωσης των δασών, της συστηματικοποίησης της καλλιέργειας του καφέ και όλων των αλλαγών που συντελέστηκαν στην γεωργία, την κτηνοτροφία και τον γενικότερο τρόπο ζωής στην Αιθιοπία, τα περισσότερα από αυτά τα αυτοφυή, άγρια δάση δεν υπάρχουν πια. Με μία εξαίρεση: το δάσος της Κάφα!
Το δάσος της Κάφα δεν διαφέρει ιδιαίτερα από την εικόνα που έχουμε για τα τροπικά δάση, με την πλούσια βλάστηση, την υγρασία και την ευρεία βιοποικιλότητα, με την διαφορά ότι αποτελείται, σε μεγάλο ποσοστό του, από καφεόδεντρα! Δεν υπάρχει κάποιο είδος καλλιέργειας, και τα φυτά αναπαράγονται εντελώς φυσικά, καθώς τα νέα δέντρα φυτρώνουν από τους καρπούς που πέφτουν στο έδαφος ή που μεταφέρονται σε άλλα σημεία του δάσους από τα ζώα και τα πουλιά – μια αγνή, ανόθευτη εικόνα που μας δείχνει το απώτερο παρελθόν του καφέ, εκατοντάδες χρόνια πριν.
Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει εκατοντάδες άγνωστες ποικιλίες καφέ στο δάσος της Κάφα, και με την πάροδο του χρόνου δημιουργούνται συνεχώς νέες. Δυστυχώς, το δάσος βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία τα τελευταία χρόνια, καθώς η έκταση του μειώνεται συνεχώς. Τα τελευταία ωστόσο χρόνια, η περιοχή έχει διαμορφωθεί σε εθνικό πάρκο, δίνοντας στους ντόπιους τη δυνατότητα να διατηρήσουν τη μοναδική φυσιογνωμία της και παράλληλα να χρηματοδοτήσουν την διατήρησή της βιώσιμα, έχοντας έσοδα από τον τουρισμό.
Οι ντόπιοι ξεναγοί συνηθίζουν να δείχνουν στους τουρίστες και την «μητέρα του καφέ»: ένα τεράστιο σε μέγεθος, πανάρχαιο καφεόδεντρο, που είναι και το παλαιότερο σωζόμενο καφεόδεντρο του δάσους της Κάφα, και ίσως και ολόκληρης της Αιθιοπίας. Με μια δόση υπερβολής, οι ντόπιοι υποστηρίζουν πως όλος ο καφές του κόσμου προέρχεται από την «Μητέρα» - ωστόσο δεν είναι ψέμα πως σχεδόν όλα τα καφεόδεντρα έχουν ως μακρινούς προγόνους φυτά από αυτό το τροπικό δάσος. Εξάλλου, στην Αιθιοπική παράδοση αναφέρεται πως όποιος πίνει έστω και μια γουλιά καφέ, οπουδήποτε στον κόσμο, είναι πολίτης της Κάφα, αφού παίρνει μέσα του κάτι από το πνεύμα της.
Eίναι διαθέσιμος στο εμπόριο ο άγριος αιθιοπικός καφές;
Ο άγριος καφές είναι εξαιρετικά δύσκολο να τυποποιηθεί και να κυκλοφορήσει στο εμπόριο, καθώς απαιτεί χειρωνακτική εργασία, εξαιρετικά υψηλή τεχνογνωσία και εξοπλισμό. Αν σε αυτό συνοπολογίσουμε ότι οι περιοχές σαν την Κάφα είναι προστατευόμενες με αυστηρούς κανονισμούς, καταλαβαίνουμε πως το εγχείρημα είναι ακόμη πιο δύσκολο. Ωστόσο, από καιρό σε καιρό αρκετά brands καφέ εξασφαλίζουν μερικούς τέτοιους σπάνιους κόκκους και τους διαθέτουν στο εμπόριο, συνήθως ως limited επιλογές.
Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, ο άγριος καφές δεν έχει κατανάγκην καλύτερη γεύση από τον καλλιεργημένο καφέ – ίσως μάλιστα και να ισχύει το αντίθετο. Σε μια καλή καλλιέργεια, όσα στοιχεία αποτελούν το terroir ελέγχονται εξονυχιστικά, προκειμένου η γεύση να είναι η καλύτερη δυνατή. Στη φύση, αυτό είναι προφανώς εντελώς αδύνατο. Το γευστικό προφίλ αυτών των άγριων καφέδων μπορεί να είναι ενδιαφέρον για όσους εργάζονται στη βιομηχανία του καφέ ή και για όσους είναι πραγματικά παθιασμένοι λάτρες του, αλλά ενδεχομένως να απογοητεύσει κάποιον που δεν κατέχει σε βάθος τα μυστικά του Αιθιοπικού καφέ.
Tρεις προτάσεις (καλλιεργημένου) καφέ για ένα γευστικό ταξίδι στην Αιθιοπία!
Caffè Lab Etiopia Sidamo Grade 2 250g σε κόκκους: Μονοποικιλιακός, 100% Arabica καφές υγρής επεξεργασίας και βιολογικής καλλιέργειας από την Αιθοπία, από την περιοχή Sidamo. Στο στόμα κυριαρχούν οι νότες εσπεριδοειδών και μπαχαρικών, με την εξωτική αίσθηση του κάρδαμου και του μοσχοκάρυδου να κερδίζουν της εντυπώσεις Η οξύτητα είναι έντονη και αισθητή στον ουρανίσκο, ενώ η επίγευση μεστή και με μεγάλη διάρκεια.
New York Monorigini Etiopia 250g σε κόκκους: Μονοποικιλιακός, 100% Arabica καφές υγρής επεξεργασίας από την Αιθιοπία, την πατρίδα του καφέ, από φάρμες υψηλού υψομέτρου (1600-1800 μέτρα). Χαρακτηρίζεται από μεθυστικό, εξωτικό άρωμα, ζωηρή και παιχνιδιάρικη οξύτητα με απολαυστικά ανθικά αρώματα αλλά και διακριτικά αγγίγματα σοκολάτας.
Illy Arabica Selection Ethiopia 250g σε κόκκους: Μονοποικιλιακός, 100% Arabica καφές από την περιοχή Yirgacheffe. Χαρακτηρίζεται από λεπτή γεύση και άρωμα, με νότες λουλουδιών και υπόνοιες φρούτων. Η συγκεκριμένη ποικιλία είναι μία από τις ποικιλίες που συνθέτους το διάσημο, signature χαρμάνι της Illy.
Aκόμα και αν δεν μπορούμε να χαθούμε στο τροπικό δάσος της Κάφφα, μια γουλιά καλού αιθιοπικού καφέ αρκεί για να μας κάνει να έχουμε πάντα μέσα μας κάτι από το πνεύμα της.
