Πέντε ελληνικά τραγούδια που μιλούν με πάθος για τον καφέ

Ο καφές είναι σίγουρα κάτι πολύ παραπάνω από ένα ρόφημα – είναι μια καθημερινή συνήθεια, που επηρεάζει πολλές πτυχές της ανθρώπινης ζωής, σε τομείς που εκτείνονται από τις κοινωνικές συναναστροφές μέχρι ακόμα και την πολιτική.

Δεν είναι τυχαίο πως κάθε λαός έχει ένα δικό του, εντελώς προσωπικό τρόπο να ετοιμάζει, να καταναλώνει και να απολαμβάνει τον καφέ του, όμως η έννοια της «κουλτούρας του καφέ» δεν περιορίζεται μόνο σε γαστρονομικές συμβουλές και συνήθειες, αλλά αντίθετα περιλαμβάνει ένα ολόκληρο πλέγμα συμπεριφορών, ενδεικτικό του ταμπεραμέντου κάθε λαού.

Όπως είναι αναμενόμενο, οι Τέχνες δε θα μπορούσαν να μείνουν ανεπηρέαστες από μια τόσο σημαντική πτυχή της ανθρώπινης ζωής, όπως είναι ο καφές. Έχοντας δει εμβληματικές εμφανίσεις του αγαπημένου μας ροφήματος στη μεγάλη και τη μικρή οθόνη, έφτασε η ώρα να εξετάσουμε τις φορές που ο καφές συναντήθηκε με την μουσική.

Επιλέξαμε πέντε αγαπημένα, γνωστά αλλά και λιγότερο γνωστά ελληνικά τραγούδια, στα οποία πρωταγωνιστεί ο καφές – και μέσω των οποίων διαγράφονται σημαντικές πτυχές της ελληνικής κουλτούρας του καφέ.

Πέντε ελληνικά τραγούδια που μιλούν με πάθος για τον καφέ

Άλκηστις Πρωτοψάλτη – Άδωνις

Τίποτα δεν χαρακτήρισε τόσο πολύ την ελληνική κουλτούρα του καφέ όσο η καφετέρια – και παλαιότερα το καφενείο. Χώρος συνάντησης, κοινωνικής συναναστροφής, χαλάρωσης, συζήτησης και ραντεβού, η καφετέρια και το καφενείο κατέχουν ξεχωριστή θέση στην κοινωνική ζωή της Ελλάδας. Είναι χαρακτηριστικές δε οι ώρες που χρειαζόμαστε στην Ελλάδα για να πιούμε τον καφέ μας, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Ο «Άδωνις», γραμμένος από την Λίνα Νικολακοπούλου, μελοποιημένος από τον Σταμάτη Κραουνάκη και τραγουδισμένους από την Άλκηστι Πρωτοψάλτη μνημονεύει μια από τις γνωστότερες καφετέριες της Νέας Σμύρνης – και μαζί, όλη την μαγική ιεροτελεστία του καφέ στα ελληνικά καθ’ ημάς. Εξάλλου, όταν είσαι ερωτευμένος, ο άλλος δεν είναι παρά «η λαχτάρα σου, ο καφές και τα τσιγάρα σου». Aκούστε το τραγούδι, εδώ

Νίκος Παπάζογλου – Καλημέρα

Ίσως να μην υπάρχει τραγούδι που να περιγράφει καλύτερα την πρωινή συνήθεια του καφέ από την «Καλημέρα» του Νίκου Παπάζογλου. Ο Θεσσαλονικιός τραγουδιστής, τραγουδώντας τους στίχους του Τάκη Σιμώτα «μόλις ξυπνήσω το πρωί / τα βλέπω όλα μαύρα / θέλω μια κούπα με καφέ / και τέσσερα τσιγάρα» απαθανατίζει τις μηχανικές σχεδόν κινήσεις που κάνουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο και εκατοντάδες χιλιάδες σε όλη την Ελλάδα. Μια καθημερινή ιεροτελεστία που σημαίνει πάντα την αρχή της καινούριας ημέρας. Φυσικά, το λαϊκότροπο τραγούδι του Νίκου Παπάζογλου μιλά για ελληνικό καφέ, αφού πετά στον τενεκέ «φλιτζάνι κατακάθι». Ακούστε το τραγούδι, εδώ 

Βίκυ Μοσχολιού – Ο καφές

Το τραγούδι του Μιχάλη Σουγιούλ προσπαθεί να ερμηνεύσει την ταραχώδη πορεία μιας σχέσης μέσω ευφάνταστων παραλληλισμών με τον κόσμου του καφέ. Η συναισθηματική αστάθεια έτσι παρομοιάζεται με έναν καφελάτρη που πίνει τον καφέ του «πότε βαρύ, πότε γλυκό και πότε σκέτο», η συνήθεια του να θεωρείς τον άλλο δεδομένο ταυτίζεται με την ευκολία με την οποία πίνουμε κάθε μέρα το καφεδάκι μας. Όμως, η Βίκυ Μοσχολιού είναι ευτυχώς φτιαγμένη «από δύσκολο χαρμάνι». Το λεξιλόγιο και ο κόσμος του καφέ σε ένα υπέροχο μπλέξιμο με την καθημερινότητα, τραγουδισμένο από μια υπέροχη λαϊκή φωνή. Ακούστε το τραγούδι, εδώ 

Χειμερινοί Κολυμβητές – Ο καφές

Η sui generis και πληθωρική προσωπικότητα του Αργύρη Μπακιρτζή (και η χαρακτηριστική, βραχνιασμένη και «παράφωνη» φωνή του) δίνουν υπόσταση σε ένα από τα πλέον χαρούμενα και ανάλαφρα τραγούδια που έχουν γραφτεί ποτέ για τον καφέ. Το τραγουδάκι των Χειμερινών Κολυμβητών κρύβει μέσα του όλη την ανεμελιά του αράγματος σε μια αγαπημένη καφετέρια, το φλερτ που κρύβεται πάντα σε τέτοιους χώρους, την εγκάρδια κοινωνικότητα που αναπτύσσεται γύρω από φλυτζάνια, μηχανές του καφέ, σερβιτόρους και πελάτες. Ακούστε το τραγούδι, εδώ

Σωκράτης Μάλαμας – Τρεις καφέδες

Η μουσική του Νίκου Ξυδάκη, οι στίχοι του Θοδωρή Γκόνη και η γκρίζα φωνή του Σωκράτη Μάλαμα δημιουργούν ένα μουντό ηχοτοπίο, απόλυτα ταιριαστό με την ατμόσφαιρα του τραγουδιού. Εδώ οι τρεις καφέδες καταλαμβάνουν ρόλο ακόμα σημαντικότερο: είναι η ζώσα ανάμνηση αυτού που έχει φύγει, ο ακατάλυτος δεσμός που δημιουργείται με κάποιον με τον οποίο έχεις μοιραστεί την καθημερινότητα σου: «έχουμε πιει κι έναν καφέ μαζί», όπως συνήθιζαν παλαιότερα να λένε, κουβέντα ενδεικτική για τη σημασία του καφέ στην καθημερινότητα. Ακούστε το τραγούδι εδώ

 Το αγκάλιασμα του καφέ με τη μουσική, φυσικά, δε σταματά στα πέντε αυτά τραγούδια. Η ελληνική μουσική είναι ζυμωμένη με το αγαπημένο ρόφημα, σε όλες τους τις μορφές και σε όλες της τις εκφάνσεις – είναι μια ιστορία που περιμένει να ειπωθεί.