Κούβα: Καφές από το Νησί της Επανάστασης
Μετά από μια μακρά περίοδο παρακμής, ο Κουβανέζικος καφές επανάρχεται δυναμικά στο προσκήνιο.
Oι λάτρεις του espresso σίγουρα εκτιμούν τους καφέδες που έρχονται από τα νησιά της Καραϊβικής, τα οποία ήταν εξάλλου από τα πρώτα εδάφη στα οποία καλλιέργηθηκαν καφεόδεντρα. Ανάμεσα στους μακρινούς κι εξωτικούς καφέδες, ένας ξεχωρίζει: ο καφές της Κούβας!
Σπάνιος, περιορισμένης παραγωγής, αλλά μοναδικής γεύσης και αρώματος, ο Κουβανέζικος Καφές είναι μια σταθερή επιλογή για όσους ξέρουν από espresso και αναζητούν δυνατές συγκινήσεις από το φλιτζάνι τους. Ας τον γνωρίσουμε καλύτερα.
Kουβανέζικος Καφές: από τους αποικιοκράτες στην Unesco
Τα πρώτα καφεόδεντρα φτάνουν στο νησί, όπως και στην υπόλοιπη Καραϊβική, στα μέσα του 18ου αιώνα. Ο Jose Antonio Gelabert θεωρείται πως είναι ο πρώτος που έφερε το πολύτιμο φυτό στο νησί, ενώ μετά από 50 χρόνια, γάλλοι αποικιοκράτες που εγκατέλειψαν την Αϊτή μετά την απαγόρευση της δουλείας φέρνουν νέες ρίζες, αλλά και τεχνογνωσία που αφορά στην καλλιέργεια και την επεξεργασία του καφέ. Μια νέα εποχή για την Κούβα αρχίζει.
Σε λίγα χρόνια, το ανατολικό μέρος του νησιού καταλήγει κατάφυτο από καφεόδεντρα, σε σημείο που 200 χρόνια αργότερα, η UNESCO θα κυρήξει το «Τοπίο των πρώτων φυτείων καφέ στην ανατολική Κούβα» μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, εντάσσοντας το στη σχετική λίστα και υπάγοντας το σε καθεστώς ειδικής προστασίας. Η Κούβα αναδεικνύεται σε μεγάλο «παίκτη» της αγοράς του καφέ, παρόλες τις δύσκολες περιόδους (όπως λόγου χάρη τα χρόνια του Α Παγκοσμίου Πολέμου που κάνουν τα θαλάσσια περάσματα προς την Ευρώπη επικίνδυνα). Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’50 η παραγωγή φτάνει τους 20.000 τόνους ετησίως, ενώ ο κουβανέζικος καφές θεωρείται ένας από τους ποιοτικότερους παγκοσμίως, με μεγαλύτερο «πελάτη» τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.
O καφές στη δίνη της Επανάστασης
To τοπίο για τον καφέ θα αλλάξει ραγδαία στο νησί μετά την Κουβανική Επανάσταση του 1959 και την ανάληψη της εξουσίας από τον Φιντέλ Κάστρο. Αρχικά, οι μεγάλες ιδιωτικές φυτείες εθνικοποιούνται, η γη αναδιανέμεται τεμαχισμένη σε μικρότερους κλήρους, κάτι που φυσικά επηρεάζει την παραγωγή. Ο κρατικός έλεγχος στις τιμές των εξαγωγών και κυριότερα το εμπάργκο που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στο νησί στραγγαλίζει εντελώς το εμπόριο του καφέ. Η παραγωγή, κατώτερη τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα, διοχετεύεται σχεδόν αποκλειστικά στις χώρες του Ανατολικού Μπλοκ. O κουβανέζικος καφές μπαίνει σε μία σκοτεινή φάση, που θα κρατήσει χρόνια.
Από μια μεγάλη δύναμη στο χώρο του Καφέ, η Κούβα διανέμει καφέ στους πολίτες της με δελτίο, ο οποίος συχνά είναι νοθευμένος με καβουρδισμένα ρεβύθια. Ποιοτικά κατώτερος Robusta εισάγεται εσπευσμένα στο νησί, ενώ κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008 η παραγωγή θα αγγίξει το ιστορικό της χαμηλό. Τα τελευταία χρόνια, γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια αναδιοργάνωσης της παραγωγής, με ιδιαίτερα ενθαρρυντικά σημάδια. Αν και η παραγωγή είναι περιορισμένη και ο κουβανέζικος καφές αρκετά σπάνιος, ποιοτικά τα standards έχουν ανέβει και δεν είναι λίγες οι φορές που οι κόκκοι από την Κούβα διατίθενται στην αγορά σας specialty επιλογές.
Πού καλλιεργείται και τη γεύση έχει ο Κουβανέζικος καφές;
Πάνω από το 90% των φυτειών βρίσκονται στην οροσειρά της Σιέρα Μαέστρα, με τα δέντρα να μεγαλώνουν υπό σκιάν. Όλες οι φάρμες είναι μικρές, οικογενειακές επιχειρήσεις, που λειτουργούν κάτω από κρατικό έλεγχο. Αν αυτό παλιά θεωρούνταν μειονέκτημα, τώρα μάλλον έχει μεταβληθεί σε πλεονέκτημα, αφού η νέα γενιά αγροτών προσέχει περισσότερο τη σοδειά της και διαθέτει αυξημένη τεχνογνωσία.
Ο Κουβανέζικος καφές χαρακτηρίζεται από φυσική γλυκύτητα, που κοντράρεται από ευχάριστη ένταση. Κυρίαρχη γευστική παλέτα αποτελούν το κακάο και οι ξηροί καρποί, ενώ δε λείπουν και οι γευστικές εκπλήξεις, όπως η πικάντικη επίγευση και οι νότες καπνού. Αν και μπορεί να αναμειχθεί με πολλούς διαφορετικούς καφέδες δημιουργώντας ενδιαφέροντα χαρμάνια, συνήθως διατίθεται στην αγορά σαν μονοποικιλιακός καφές, με αποτέλεσμα τα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά, που του έχουν χαρίσει φανατικούς φίλους, να είναι περισσότερο εύληπτα.
Τρεις γευστικές προτάσεις με άρωμα Κούβας από τη συλλογή του Coffees.gr
New York Monorigini Cuba: Μονοποικιλιακός, 100% Arabica καφές από φυτείες στον νησί της Κούβας. Ένας σπάνιος καφές πραγματικά περιορισμένης προέλευσης, που ενθουσιάζει με το ιδιαίτερο άρωμά του και την μοναδική γεύση του.
Caffe Lab Cuba Caraibi: Μονοποικιλιακός, 100% Arabica καφές, από φυτείες στα Κρυστάλλινα Όρη της Κούβας. Ο χαρακτήρας του είναι πικάντικος, ιδανικός για espresso, και κυριαρχούν οι νότες σοκολάτας και καπνού.
Rhodigium Cuba Serrano Superior: Μονοποικιλιακός, 100% Arabica καφές από την Κούβα, από φυτείες που λειτουργούν από τον 19ο αιώνα.Το προφίλ του είναι εξαιρετικά πολύπλοκο, αφού εντοπίζονται νότες σοκολάτας, φουντουκιού και καπνού, μαζί με μια επίγευση που φέρνει στο νου καραμέλα. To σώμα είναι ισορροπημένο και η κρέμα απαλή και ντελικάτη.
Αν η Κούβα μας πέφτει μακριά, ένας δίσκος των Buena Vista Social Club κι ένα εσπρεσάκι με μοναδικούς κουβανέζικους κόκκους μπορούν πάντα να τη φέρουν στο σαλόνι μας!
