Πως άλλαξε ο κορωνοϊός τον τρόπο που πίνουμε καφέ;
Απο τη βίαιη αλλαγή της καθημερινότητας μας λόγω του Covid-19, ο καφές δε θα μπορούσε να μείνει αλώβητος.
Πρόσφατα, συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την ημέρα που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακύρηξε των Covid-19 ως «πανδημία», αλλά και ένας χρόνος με δραστικούς περιορισμούς, που μεταμόρφωσαν τη ζωή μας από τη μία στιγμή στην άλλη. Καθώς η εξάπλωση του Covid-19, αλλά και τα μέτρα αντιμετώπισής της διεθνώς, επηρέασαν όσο τίποτε άλλο στην πρόσφατη ιστορία την ανθρώπινη καθημερινότητα, δεν είναι υπερβολή να πούμε πως δεν υπάρχει πτυχή της καθημερινότητας μας που να έμεινε αλώβητη από αυτή την περιπέτεια.
Ο καφές, είναι βασικό στοιχείο της ανθρώπινης ζωής, καθώς είναι το δεύτερο πιο διαδεδομένο ρόφημα σε όλο τον κόσμο μετά το νερό. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός πως κάθε χώρα αναπτύσει τη δική της «κουλτούρα του καφέ»: ένα πλέγμα συμπεριφορών που έχει να κάνει με τη γαστρονομία, την κοινωνική και πολιτική ζωή, την οικονομία, το κλίμα, την ιδιοσυγκρασία και τις συνήθειες κάθε λαού. Η πανδημία του κορωνοϊού μετάλλαξε βάναυσα ακριβώς αυτό το πλέγμα συμπεριφορών, με αστραπιαία ταχύτητα.
Προσπαθούμε να χαρτογραφήσουμε αυτές ακριβώς τις αλλαγές στην αγορά και την βιομηχανία του καφέ – αλλά και στην καθημερινότητα μας ως καφελάτρες, καθώς πρόκειται για καταστάσεις σαφέστατα αλληλένδετες.
Πως άλλαξε ο κορωνοϊός τον τρόπο που πίνουμε καφέ;
- Κατακόρυφη αύξηση της οικιακής κατανάλωσης καφέ: Ο καφές είναι ένα ρόφημα που απαντάται σε πολλές πτυχές της καθημερινότητάς μας. Για τους περισσότερους, ανήκει στην καθημερινή τελετουργία του ξυπνήματος ή της απογευματινής χαλάρωσης, όμως μια σημαντική του πτυχή έχει να κάνει με την κοινωνικότητα και τις διαπροσωπικές σχέσεις. Καθώς η εστίαση είναι ένας από τους κλάδους που χτυπήθηκε σκληρότερα από τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας του Covid-19, η κοινωνική πτυχή του καφέ, και συνεπώς η κατανάλωση του εκτός σπιτιού, μειώθηκε ραγδαία. Ταυτόχρονα, λόγω των περιορισμών μετακίνησης, αλλά και της τηλεργασίας, οι περισσότεροι άνθρωποι περνούν σημαντικά περισσότερο χρόνο της ημέρας τους στο σπίτι. Η κατανάλωση καφέ κατά τη διάρκεια της πανδημίας δε μειώθηκε, άλλαξε όμως θεαματικά το πλαίσιο συνηθειών που την συνοδεύει: η οικιακή κατανάλωση καφέ αυξήθηκε, όσο αυξήθηκε και η (αναγκαστική) παραμονή μας στο σπίτι.
- Αύξηση του delivery και του take-away: Για πολλές επιχειρήσεις εστίασης, ο προσαντολισμός σε take-away και delivery ήταν ίσως ο μοναδικός τρόπος επιβίωσης. Τους περασμένους μήνες, είδαμε ακόμα και fine dining εστιατόρια να καταφεύγουν στη λύση του delivery, αποδεικνύοντας πως η επιλογή αυτή αποτέλεσε μονόδρομο για πολλούς επιχειρηματίες. Σε αυτό το πλαίσιο, αρκετές καφετέριες πρόσθεσαν επιλογές delivery εκεί που παλαιότερα δεν υπήρχαν, ενώ το take – away επίσης προσπάθησε να διατηρήσει μερίδιο της αγοράς. Στα πλαίσια της μετακίνησης για σωματική άσκηση, ένας καφές στο χέρι συνέχισε να είναι μια αγαπημένη συνήθεια, και κάτι παραπάνω από αυτό: μια επίφαση «κανονικότητας», μια υπενθύμιση του τρόπου ζωής μας πριν την πανδημία.
- Αυξημένη ζήτηση οικιακών μηχανών και εξοπλισμού barista: Με δεδομένη την παραμονή στο σπίτι και χωρίς άλλες δραστηριότητες να γεμίζουν τις ώρες της ημέρας, δεν είναι λίγοι όσοι αποφάσισαν να εξερευνήσουν σε βάθος τον καφέ τους. Αρχικά, τους πρώτους μήνες της πανδημίας, η αυξημένη ζήτηση για μηχανές καφέ ήρθε ως λογικό επακόλουθο της αυξημένης οικιακής κατανάλωσης, καθώς όλο και περισσότεροι αναζήτησαν τρόπους να απολαμβάνουν τον καφέ τους στην ασφάλεια του σπιτιού τους. Κατόπιν, αρκετοί αποφάσισαν να πάνε ένα βήμα παραπέρα, ξετυλίγοντας τη δημιουργικότητά τους πάνω από ένα φλιτζάνι, τελειοποιώντας τις εκχυλίσεις τους, δοκιμάζοντας νέες συνταγές και πειραματιζόμενοι ως εκκολαπτόμενοι home barista, κάτι που οδήγησε σε αυξημένη ζήτηση εργαλείων, αξεσουάρ και σχετικού εξοπλισμού. Όταν αφήσουμε την πανδημία πίσω μας, θα έχει διαμορφωθεί ένα νέο κοινό για τον καφέ, πιο ενημερωμένο, πιο απαιτητικό και με βαθύτερη γνώση του αντικειμένου.
- Αυξημένη ζήτηση για delicatessen και specialty καφέδες: Αυτή η τάση συνδέεται τόσο με το προηγούμενο συμπέρασμα, όσο και με την γενικότερη συνθήκη που έχει δημιουργηθεί. Παρόλο που ένα σημαντικό κομμάτι του κόσμου της εργασίας αντιμετωπίζει οξύτατο οικονομικό πρόβλημα, το σφράγισμα της αγοράς και η απουσία διεξόδων έχει δημιουργήσει συνθήκες ζήτησης delicatessen προϊόντων, για κατ’ οίκον απόλαυση. Σε αυτό το πλαίσιο, το ποσοστό των καφελατρών που αναζητά εξειδικευμένους, σπάνιους και πολυτελείς καφέδες έχει παρουσιάσει μια μικρή, αλλά υπαρκτή αύξηση, κάτι που ίσως συνεχιστεί και μετά το τέλος αυτής της περιπέτειας.
- Ο καφές σε κάψουλα κέρδισε έδαφος: Αρχικά, η βιομηχανία της κάψουλας κλυδωνίστηκε λόγω της τηλεργασίας, καθώς τα γραφεία και οι εργασιακοί χώροι αποτελούν προνομιακά πεδία για τις κάψουλες καφέ, και η εφαρμογή της τηλεργασίας χτύπησε όπως ήταν επόμενο τη συγκεκριμένη βιομηχανία. Ωστόσο, η επακόλουθη αύξηση της οικιακής κατανάλωσης ισορρόπησε την κατάσταση, καθώς ο καφές σε κάψουλα πρωταγωνίστησε σαν λύση σε όσους ήθελαν να μη στερηθούν τον καθημερινό τους καφέ στο σπίτι, χωρίς να μπουν στη διαδικασία εξεύρεσης πιο πολύπλοκων λύσεων.
Ο καφές, όπως και ολόκληρος ο κλάδος της εστίασης, όπως και το πλέγμα των κοινωνικών σχέσων που ορίζει αλλά και αντιπροσωπεύει, χτυπήθηκε σκληρά τόσο από την πανδημία, όσο και από τα μέτρα αντιμετώπισής της. Ωστόσο, όλα τα άσχημα τελειώνουν: μετά το τέλος του εφιάλτη, ο καφές θα γίνει ξανά αυτό που το αξίζει: η «κόλλα» που συνενώνει παρέες, ζευγάρια, συναδέλφους, φίλους, συμφοιτητές, συγγενείς. Όλοι θα ξαναβρεθούμε σε ένα τραπέζι, «για έναν καφέ».
