Οι δύσκολες μέρες που περνάμε όλοι και ο τρόμος του κορωνοϊού έχουν αλλάξει με βίαιο τρόπο τις ζωές μας. Η δεδομένη, καθησυχαστική καθημερινότητα έχει αναπόφευκτα μπει στον πάγο, γιατί οι προτεραιότητές μας άλλαξαν δραματικά και προέχει, πάνω από όλα, η προστασία της δημόσιας υγείας και της ανθρώπινης ζωής.
Πως επηρεάζεται η αγαπημένη μας συνήθεια, ο καφές, από την επέλαση μιας παγκόσμιας πανδημίας;
Ο καφές είναι πολλά περισσότερα από ένα ρόφημα
Είναι γεγονός πως ο καφές, είναι πολλά περισσότερα από ένα απλό ρόφημα. Σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο, από τις αραβικές χώρες μέχρι τη Μεσόγειο και από την Αμερική μέχρι τη Βόρεια Ευρώπη αλλά και την Ασία, ο καφές είναι σχεδόν συνώνυμος της εξωστρέφειας, της κοινωνικότητας και της χαλαρότητας.
Όλες οι κουλτούρες του καφέ, παρά τις μεγάλες διαφορές τους, έχουν δομηθεί γύρω από ένα κοινό χαρακτηριστικό: ο καφές είναι ένα ρόφημα φτιαγμένο για να μοιράζεται. Στην Ιταλία, τα espresso bars είναι το κατεξοχήν σημείο συνάντησης και κουβέντας, στην Ελλάδα τα καφενεία παλαιότερα και πιο πρόσφατα οι καφετέριες είναι η νούμερο ένα έξοδος για όλες τις ηλικίες, τα φύλα και τις κοινωνικές τάξεις, στην Αιθιοπία η ομαδική ετοιμασία του καφέ είναι σημάδι οικογενειακής αγάπης και φιλικής εκτίμησης, στην Σκανδιναβία το coffee break είναι θεσμοθετημένο και αφορά όλους τους εργαζόμενους, στην Ανατολή ο κόσμος πίνει όρθιος το καφεδάκι του στα παζάρια. Δεν υπάρχει ούτε μια χώρα στον κόσμο στην οποία η κουλτούρα του καφέ να επιτάσσει μοναχικότητα και εσωστρέφεια.
Καθώς η κρίση του κορωνοϊού άλλαξε με βίαιο τρόπο τη ζωή μας, ο πρώτος τομέας που χτυπήθηκε είναι οι κοινωνικές επαφές. Ο περιορισμός των συναθροίσεων είναι το πρώτο και απόλυτα απαραίτητο μέτρο για την αναχαίτηση της εξάπλωσης του κορωνοϊού – και αυτό φυσικά αλλάζει άρδην τον τρόπο που απολαμβάνουμε τον καφέ μας.
Στις ημέρες του απαραίτητου αποκλεισμού λόγω της πρόληψης της εξάπλωσης του COVID – 19, ο καφές από τη μια στιγμή στην άλλη έγινε μοναχική συνήθεια. Οι προτάσεις «πάμε για ένα καφέ», «να κανονίσουμε για ένα καφεδάκι», αυτές οι μικρές καθημερινές υπομνήσεις φιλίας, κοινωνικότητας, αγάπης και στενών δεσμών, έμειναν κενές νοήματος – για όσο καιρό τουλάχιστον απαιτείται.
Ο καφές είναι φορέας του ανθρώπινου πολιτισμού
Μπορεί να μην το συνειδητοποιούμε με την πρώτη γουλιά, αλλά ο καφές μας κρύβει συμπυκνωμένα εκατοντάδες χρόνια ανθρώπινου πολιτισμού – με τα καλά του, αλλά και τα άσχημά του. Μια γουλιά espresso έχει μέσα τις εμπορικούς δρόμους, τεχνολογική εξέλιξη, ανακαλύψεις κι εξερευνήσεις, κοινωνικές αναταράξεις κι αλλαγές, την αποικιοκρατία και το δουλεμπόριο, κάτι από την φινέτσα της Ιταλίας και τον ιδρώτα του αγρότη στο Μεξικό, την Γουατεμάλα και την Βραζιλία. Δεν είναι «ένα καφεδάκι». Είναι πολλά, πολλά περισσότερα.
Ακόμα, για να φτάσει ο καφές στο φλιτζάνι μας, απασχολεί μια αλυσίδα εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Από τον παραγωγό στην Ιάβα ή την Ουγκάντα, στον μεταφορέα και τον συσκευαστή, και από εκεί στον Ιταλό blender και roaster, στον Σκανδιναβό γραφίστα, στον Αμερικάνο χοντρέμπορο, στον Έλληνα πωλητή λιανικής ή στον barista, εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται νυχθημερόν ώστε να απολαμβάνουμε τον καφέ μας. Κι αυτό, παρόλες τις ανυπέρβλητες δυσκολίες, θα συνεχίσει να συμβαίνει. Είναι άλλωστε, το δημοφιλέστερο ρόφημα στον κόσμο, και το πιο πολύτιμο προϊόν μετά το πετρέλαιο.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Οι καταστάσεις που βιώνουμε είναι πρωτόγνωρες. Οι επιπτώσεις στην υγεία, την οικονομία και την καθημερινότητα θα είναι σίγουρα σκληρές. Παράλληλα, υπάρχει μια ακόμα πιο ύπουλη απειλή του κορωνοϊού: το ψυχολογικό βάρος που δημιουργεί η αβεβαιότητα, ο φόβος, η επισφάλεια σε όλους τους τομείς, η απομόνωση. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικό να διατηρήσουμε όσα στοιχεία «κανονικότητας» μας επιτρέπει η πραγματικότητά μας. Αυτό που περνάμε είναι ένα διάλειμμά – δεν είναι το τέλος.
Συνεχίζουμε να απολαμβάνουμε τον καφέ μας κατά μόνας, συνεχίζουμε να δίνουμε γεύση και άρωμα στην καθημερινότητα μας. Ψωνίζουμε ηλεκτρονικά, από απόσταση, τηρώντας τα μέτρα ασφαλείας για εργαζόμενους και πελάτες, κινούμε (στο μέτρο του δυνατού) την οικονομία, γεμίζουμε δημιουργικά τις ώρες μας ανακαλύπτοντας νέες συνταγές, διατηρούμε τις συνήθειες που μας κάνουν ευτυχισμένους, όσο μικρές κι ασήμαντες κι αν φαντάζουν.
Οκτώ σημεία για τον καφέ στις μέρες του Κορωνοϊού
Αυτό που μας συμβαίνει, όσο κι αν μας τρομάζει, είναι ένα δυσάρεστο διάλειμμά από τις ζωές μας. Δεν είναι το τέλος. Θα βγούμε δυνατότεροι και σοφότεροι από όλο αυτό, και σύντομα θα δώσουμε ξανά τα ραντεβού μας «για ένα καφέ». Θάρρος, υπομονή, αλληλεγγύη και προσήλωση στις συμβουλές των ειδικών. We Shall Overcome!