Η χαρτογραφήση των αρωμάτων και των γεύσεων του καφέ γίνεται παιχνίδι.
Όσο κάποιος προχωρά το ταξίδι του στον κόσμο του espresso ή του καφέ γενικότερα, τόσο το αισθητήριο του προικίζεται από διαφορετικές γεύσεις και αρώματα. Ωστόσο, όσο πιο έμπειροι είμαστε στον espresso, τόσο πιο απαιτητικοί γινόμαστε, εν τέλει – κάτι που είναι θετικό και θεμιτό, αφού έτσι μαθαίνουμε να ξεχωρίζουμε τον καλό καφέ.
Πολλές φορές οι γεύσεις του καφέ μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση σε έναν αρχάριο ή και σε έναν προχωρημένο home barista – για αυτό συγκεντρώσαμε μερικές απλές συμβουλές, με τις οποίες η γευσιγνωσία του καφέ γίνεται πιο ξεκάθαρη και πιο διασκεδαστική, και η εκγύμναση του ουρανίσκου μας σε αρώματα και γεύσεις παιχνιδάκι.
Απλές συμβουλές για επίδοξους γευσιγνώστες
Φροντίζουμε η μύτη και το στόμα μας να είναι «καθαρά»
Σε πολλά Ιταλικά espresso bars, συνηθίζεται ο espresso να σερβίρεται με ένα μικρό ποτήρι ανθρακούχο νερό, προκειμένου να «καθαρίσουμε» το στόμα μας και να απολαύσουμε τα αρώματα του καφέ περισσότερο. Η μικρή αυτή συνήθεια είναι ενδεικτική της σημασίας που έχει η μύτη μας και το στόμα για την σωστή απόλαυση του espresso.
Προκειμένου να αντιληφθούμε ολόκληρο το εύρος των αρωμάτων του καφέ, είναι απαραίτητο να μην μπλέκονται τα αρώματα του με άλλες έντονες μυρωδιές. Μπαχαρικά, σκόρδο, αλλά ακόμα και γλυκά μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση στα αρώματα και τις μυρωδιές και να μας στερήσουν κάτι από την απόλαυση του καφέ. Περιττό είναι να αναφέρουμε πως, αν και σε παλαιότερες εποχές ο καφές και το τσιγάρο αποτελούσαν δημοφιλή συνδυασμό, το τσιγάρο είναι από τους κυριότερους εχθρούς της γεύσης του καφέ, καθώς μπορεί να αλλοιώσει σημαντικά το γευστικό προφίλ ακόμα και του εκλεκτότερου χαρμανιού.
Δίνουμε προσοχή στη μυρωδιά, εκτός από τη γεύση
Προκειμένου να αντιληφθούμε το γευστικό προφίλ του καφέ μας στην πλήρη του έκταση, είναι καλό να κάνουμε μια μικρή «τελετουργία» και να δώσουμε προσοχή, αντί να τον πιούμε με βιαστικές γουλιές. Αυτό δε σημαίνει πως θα επαναλαμβάνουμε αυτά τα βήματα κάθε φορά που θα πίνουμε καφέ, ωστόσο, όταν θέλουμε να δοκιμάσουμε κάτι νέο ή να πειραματιστούμε, είναι καλό να τα ακολουθούμε, προκειμένου ο καφές μας να γίνει πιο απολαυστικός.
Αρχικά, μυρίζουμε τους καβουρδισμένους κόκκους μας, και τον αλεσμένο καφέ – συχνά, σε αυτό το στάδιο, ο καφές έχει αρώματα που διαφέρουν αρκετά από τα αντίστοιχα του εκχυλισμένου καφέ, τα οποία ωστόσο συμπληρώνουν την συνολική εμπειρία. Έπειτα, προσπαθούμε να συλλάβουμε τις μυρωδιές που αναδύονται κατά την εκχύλιση – αυτό το βήμα είναι ευκολότερο αν εκχυλίζουμε τον καφέ μας με τη μέθοδο Pour Over και λίγο δυσκολότερο στην περίπτωση του espresso, όπου η εκχύλιση κρατά μερικά δευτερόλεπτα.
Μετά την εκχύλιση, σερβίρουμε τον καφέ και πριν την πρώτη γουλιά, φέρνουμε το φλιτζάνι προς την μύτη μας, απολαμβάνοντας το τελικό του άρωμα. Στη συνέχεια, πίνουμε τον καφέ μας αρχικά με κοφτές και έπειτα με μεγαλύτερες γουλιές, προσπαθώντας να αντιληφθούμε τις γευστικές διαφορές στην μύτη της γλώσσας, στο πίσω μέρος και στον ουρανίσκο.
Δεν χρησιμοποιούμε συνοδευτικά
Όπως είναι φυσικό, οι γευστικές δοκιμές του καφέ μας γίνονται πάντοτε χωρίς την προσθήκη ζάχαρης, γάλακτος, κανέλας, σοκολάτας ή γλυκαντικών. Ακόμα και αν προτιμάμε τον καφέ μας γλυκό, αν επιθυμούμε να δοκιμάσουμε έναν νέο καφέ, είναι σωστό να τον πιούμε σκέτο, ώστε να δώσουμε έμφαση στα μοναδικά του αρώματα. Τα πάσης φύσεως συνοδευτικά καλύπτουν την φύση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του καφέ και κάνουν την αξιολόγησή του πολύ δύσκολη. Εξυπακούεται, φυσικά, ότι όταν προσπαθούμε να χαρτογραφήσουμε τα αρώματα ενός νέου χαρμανιού, απολαμβάνουμε τον καφέ μας χωρίς σνακς.
Διαβάζουμε για τα διαφορετικά γευστικά προφίλ και μένουμε ενημερωμένοι
Πολλές φορές, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τι να περιμένουμε από τον καφέ μας, ώστε να μπορούμε ευκολότερα να αναγνωρίσουμε τις διαφορές στη γεύση. Η γνώση επιτυγχάνεται αφενός με την εμπειρία και τις συνεχείς δοκιμές, αφετέρου το διάβασμα είναι επίσης σημαντικό.
Αρχικά, είναι καλό να είμαστε ενήμεροι για τις γευστικές διαφορές του καφέ ανάλογα με την χώρα προέλευσής του, και κατόπιν μπορούμε να προχωρήσουμε σε πιο λεπτομερή στοιχεία, όπως για παράδειγμα τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει τη γεύση το υψόμετρο καλλιέργειας, αλλά και η επεξεργασία του (πλυμένος ή μη πλυμένος καφές). Τέλος, είναι καλή ιδέα να έχουμε μια εποπτεία της σχετικής ορολογίας, κατανοώντας λέξεις όπως είναι η οξύτητα, το σώμα ή η ένταση, αλλά και τεχνικές λεπτομέρειες, όπως το καβούρδισμα.
Συμβουλευόμαστε τον «Τροχό της Γεύσης»
Αν και είναι σχεδιασμένος για επαγγελματίες που τον χρησιμοποιούν στη διαδικασία του cupping, ο τροχός της γεύσης είναι ένα απλό εργαλείο που μπορεί να φανεί χρήσιμο και στους ερασιτέχνες, καθώς συγκεντρώνει με απλό και εύληπτο τρόπο τις περισσότερες γεύσεις που μπορούμε να συναντήσουμε σε ένα φλιτζάνι καφέ. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να είμαστε επαγγελματίες για να προσπαθήσουμε να αναγνωρίσουμε ιδιαίτερα αρώματα στον καφέ μας – μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον «Τροχό» με χαλαρή διάθεση και χωρίς άγχος, εξερευνώντας τον καφέ μας λίγο περισσότερο.
Ο καλός καφές δεν είναι εύκολη υπόθεση – και το να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας να εκτιμά πραγματικά τον καλό καφέ είναι ένα περιπετειώδες, μακροχρόνιο αλλά οπωσδήποτε ιδιαίτερα ευχάριστο ταξίδι, στο τέλος του οποίου μας περιμένει, άλλωστε, ο καφές που μας αξίζει.