Μια χώρα με πλούσια παράδοση καφέ αλλά μηδενική παραγωγή θέλει να αλλάξει το παιχνίδι.
Η Αυστραλία έχει να επιδείξει ιδιαίτερα πλούσια κουλτούρα καφέ, παρόλο που σίγουρα δεν είναι το πρώτο μέρος που μας έρχεται στο μυαλό όταν μιλάμε για espresso. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους, καθώς υπολογίζεται πως κάθε χρόνο καταναλώνονται στη χώρα περίπου 6.000.0000 κούπες καφέ, ενώ και ο Flat White, η παραλλαγή του cappuccino που έχει κατακτήσει σχεδόν όλον τον πλανήτη, δημιουργήθηκε αρχικά στην Αυστραλία.
Με τον καφέ τόσο εδραιωμένο στη χώρα, και με το βόρειο κομμάτι της ηπείρου να βρίσκεται εντός της «Ζώνης του Καφέ», της περιοχής δηλαδή εντός της οποίας οι κλιματολογικές συνθήκες επιτρέπουν την καλλιέργεια των καφεόδεντρων, θα περίμενε κανείς ότι η καλλιέργεια του καφέ θα ήταν αρκετά ανεπτυγμένη στη χώρα – κι όμως, η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική.
Παραγωγή Καφέ στην Αυστραλία: Μια πονεμένη ιστορία
Η πρώτη προσπάθεια για την εισαγωγή καφεόδεντρων στην Αυστραλία ξεκινά ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, με τις προσπάθειες να αποτυγχάνουν λόγω ακατάλληλου κλίματος και έλλειψης τεχνογνωσίας. Χρειάστηκαν σχεδόν 100 χρόνια μέχρι να επανεισαχθεί η καλλιέργεια στο νησί, αλλά τα πράγματα ακόμα και στις μέρες μας απέχουν από το να χαρακτηριστούν ιδανικά. Σήμερα, η παραγωγή καφέ της Αυστραλίας δεν ξεπερνά τους 600 τόνους (λιγότερο από το 1% της κατανάλωσης της χώρας) από περίπου 50 μικροπαραγωγούς που εντοπίζονται στη Νέα Νότια Ουαλία και στο Κουίνσλαντ, όπου το κλίμα είναι υποτροπικό.
Οι περισσότεροι από τους κόκκους Arabica που παράγονται στην Αυστραλία διοχετεύονται απευθείας στην εγχώρια αγορά, ενώ ένα μικρό κομμάτι της παραγωγής βρίσκει το δρόμο του για τη διεθνή αγορά, ως specialty καφές, με ιδιαίτερα αυξημένες τιμές, κάτι που δικαιολογείται από την μικρή παραγωγή και την ιδιαίτερα υψηλή ποιότητα του. Οι Αυστραλοί μικροπαραγωγοί πειραματίζονται με διαφορετικές ποικιλίες Arabica (Catuai Rojo, K7, SL6, Muno Novo) που έχουν εισαχθεί στη χώρα από διάφορα terroirs, με διαφορετικά αλλά πάντα ποιοτικά αποτελέσματα.
Ωστόσο, η Αυστραλία θεωρείται ένα ιδιαίτερα υποσχόμενο μέρος για την περεταίρω ανάπτυξη της καλλιέργειας του καφέ, καθώς είναι πλήρως ελεύθερη από παράσιτα, μύκητες και αρρώστιες που αποτελούν διαχρονικά τις μεγαλύτερες απειλές για τα καφεόδεντρα. Με την κλιματική αλλαγή να ευνοεί τη διάδοση της «Σκουριάς του Καφέ», ενός ιδιαίτερα επικίνδυνου για τις καλλιέργειες μύκητα, το Αυστραλιανό terroir ίσως αποδειχτεί game changer.
Κοιτώντας προς το μέλλον: η Αυστραλία αυτάρκης σε καφέ
Υπάρχουν, ωστόσο, σημαντικά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν. Αρχικά, έχει σημασία να τονιστεί ότι ο Αυστραλιανός καφές δύσκολα θα γίνει ανταγωνιστικός στη διεθνή αγορά, λόγω του υψηλού κόστους εργασίας. Καθώς οι περισσότερες καφεοπαραγωγές χώρες ανήκουν στα λεγόμενα «αναπτυσσόμενα κράτη», το κόστος των εργατικών χεριών (ακόμα και με την ολοένα και ευρύτερη διάδοση του «Δίκαιου Εμπορίου) είναι χαμηλό, σε αντίθεση με ένα ανεπτυγμένο κράτος όπως είναι η Αυστραλία.
Ακόμα, πρέπει να βρεθεί η ιδανική ποικιλία για τα χώματα της Αυστραλίας, που να συνδυάζει υψηλή ποιότητα, ανθεκτικότητα και υψηλή στρεμματική απόδοση. Κατά την επανεισαγωγή της καλλιέργειας του καφέ στη χώρα, επιλέχθηκε η ποικιλία Arabica K7 από την Κένυα, μετά από επιστημονική έρευνα και διαβούλευση, ως πιο συμβατή με τις συνθήκες της Αυστραλίας. Ωστόσο, το καφεόδεντρο συμπεριφέρθηκε… παράξενα στα νέα χώματα, αποκτώντας τεράστιο ύψος (που δεν είχε στην πατρίδα καταγωγής του) και δυσχεραίνοντας υπερβολικά τη συγκομιδή.
Τα τελευταία χρόνια, οι ερευνητές προτείνουν την εισαγωγή ποικιλιών που απαντώνται στην Νότια και στην Κεντρική Αμερική. Τα καφεόδεντρα – νάνοι των συγκεκριμένων ποικιλιών δε ξεπερνούν τα 2.5 μέτρα και υπόσχονται ανετότερη, οικονομικότερη και παραγωγικότερη συγκομιδή.
O σχεδιασμός του Εθνικού Ινστιτούτου Καφέ στοχεύει στην παραγωγή καφέ ευρείας κατανάλωσης, έχοντας ως πρώτο μέλημα αρχικά την μείωση των εισαγωγών καφέ και την κάλυψη των εγχώριων αναγκών, παρά την δημιουργία specialty καφέδων για εξαγωγή.
Τίποτα όμως δεν αποκλείει, σε μερικά χρόνια να απολαμβάνουμε espresso από την μακρινή χώρα των καγκουρό και των κοάλα!