Επηρεάζει ο καφές το πώς ψωνίζουμε;
Eπιστημονική μελέτη συνδέει τα παρορμητικά ψώνια με την κατανάλωση καφέ.
Έχετε πάει ποτέ να αγοράσετε μαγιό και ξαφνικά βρεθήκατε με δύο μαγιό, ένα παντελόνι, δύο αρωματικά κεριά και έναν αποφλοιωτή φρούτων; Μήπως, στο ελεύθερο από σακούλες χέρι, κρατούσατε και έναν απολαυστικό, παγωμένο καφέ;
Όσο κι αν μας φαίνεται απίστευτο, η καταναλωτική μας συμπεριφορά (και ειδικά η τάση να ξοδεύουμε χρήματα για άχρηστα πράγματα) ενδεχομένως να συνδέεται με το ποσοστό καφεΐνης στο αίμα μας – με λίγα λόγια, με το πόσους καφέδες έχουμε πιει πριν πάμε στα μαγαζιά.
Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει μια επιστημονική μελέτη, της οποίας τα αποτελέσματα δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα.
Πώς διενεργήθηκε η μελέτη και πώς ψωνίζουν οι λάτρεις του καφέ;
H μελέτη έγινε από διεπιστημονική επιτροπή από το πανεπιστήμιο της Νότιας Φλώριδας. Στα πλαίσια της έρευνας, στήθηκαν pop-up καφετέριες στην είσοδο εμπορικών κέντρων όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρώπη, όπως για παράδειγμα στη Γαλλία και την Ισπανία. Όσοι έμπαιναν για τα ψώνια τους, μπορούσαν εντελώς δωρεάν να επιλέξουν ανάμεσα σε καφέ, καφέ χωρίς καφεΐνη αλλά και νερό, με μόνη υποχρέωση να μοιραστούν κατά την έξοδό τους τις αποδείξεις από ό,τι αγόρασαν στη διάρκεια της βόλτας τους.
Τα αποτελέσματα ήταν σαφή και έδειξαν σαφή συσχετισμό ανάμεσα στην κατανάλωση καφεΐνης και την καταναλωτική συμπεριφορά. Όσοι είχαν καταναλώσει καφέ κατά την είσοδό τους, έτειναν να ξοδεύουν περίπου 50% περισσότερα χρήματα σε σχέση με όσους είχαν επιλέξει decaf ή νερό! Ακόμα πιο σημαντικό χαρακτηρίστηκε το συμπέρασμα πως όσοι είχαν πιει καφέ, αγόρασαν κατά 30% περισσότερο μη απαραίτητα πράγματα, όπως κεριά ή διακοσμητικά, ενώ οι υπόλοιποι πραγματοποίησαν μόνο τις αναγκαίες, προγραμματισμένες αγορές τους.
Πώς σχετίζεται ο καφές μην καταναλωτική μας συμπεριφορά;
Αν και τα συμπεράσματα της έρευνας μπορεί να ακούγονται λίγο «τρομακτικά», ο μηχανισμός με τον οποίο λειτουργεί αυτή η αύξηση της κατανάλωσης είναι, στην πραγματικότητα, καλός. Η καφεΐνη έχει διεγερτική δράση, απελευθερώνοντας ντοπαμίνη στον εγκέφαλο, ένα χημικό συστατικό που μας κάνει να νιώθουμε χαρούμενοι και γεμάτοι ενέργεια. Ωστόσο, καθώς ο οργανισμός μπαίνει σε αυτή την ενεργητική φάση, κάτω από την επίδραση της ντοπαμίνης, ο αυθορμητισμός αυξάνεται και ο αυτοέλεγχος μειώνεται. «Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ένα – δυο καφεδάκια παραπάνω να οδηγούν σε παρορμητικές αγορές, τόσο από πλευράς των χρημάτων που χαλάμε όσο και από πλευράς των αντικειμένων που αγοράζουμε» σημειώνει ο δρ. Dipayan Biswas, επιστημονικός υπεύθυνος της μελέτης.
Πόσο μας επηρεάζει πραγματικά ο καφές σε σχέση με τις αγορές μας;
Δεν είναι λίγοι όσοι παρατηρούν πως ενώ ο ρόλος της καφεΐνης στην χαλάρωση και την τόνωση είναι αναμφισβήτητες, η μελέτη παραβλέπει ένα σημαντικό πολιτιστικό παράγοντα. Μια εξόρμηση για shopping για πολλούς ανθρώπους δεν είναι απλά μια βόλτα για να αγοράσουν μερικά απαραίτητα πράγματα, αλλά μια έξοδος που μπορεί να περιλαμβάνει αγορές, κουβέντα, καφέ, φαγητό κλπ. Είναι δεδομένο πως η κατανάλωση καφέ ισχυροποιεί την τάση που έχουμε να θεωρούμε μια βόλτα σε ένα εμπορικό κέντρο ως μια ολοκληρωμένη έξοδο, και ως εκ τούτου να μας κάνει λίγο πιο παρορμητικούς στις αγορές, πέρα από την επίδραση που έχει η ίδια η καφεΐνη στον οργανισμό μας.
Αν πραγματικά θέλουμε να διατηρήσουμε σφιχτό τον προϋπολογισμό μας και να αποφύγουμε τα περιττά έξοδα, θα είναι καλό να μη αντιμετωπίσουμε την εξόρμηση στα μαγαζιά σαν «έξοδο» και, όπως συμβουλεύουν οι ειδικοί, να αποφύγουμε να πιούμε καφέ πριν και κατά τη διάρκεια των αγορών, κρατώντας την όρεξή μας για μετά την ολοκλήρωση των αγορών μας.
Το ξέρουμε πως ο καφές μας κάνει πιο χαρούμενους - αλλά για να μείνουμε χαρούμενοι και αφού κοιτάξουμε το πορτοφόλι μας, θα κάτσουμε για καφεδάκι αφού τελειώσουμε τα ψώνια μας!
