Είναι το 2021 μια δύσκολη χρονιά για τον καφέ;

Τέσσερις μήνες πριν το κλείσιμο του, το 2021 δείχνει πως δε θα είναι μια καλή χρονιά για τον καφέ.

Το 2021 είναι η δεύτερη (και ας ελπίσουμε, η τελευταία) χρονιά που ο πλανήτης χορεύει στους ρυθμούς του κορωνοϊού. Η εξάπλωση του ιού σε ολόκληρο τον κόσμο όχι μόνο κόστισε τη ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους, μα τα περιοριστικά μέτρα που πάρθηκαν διεθνώς για τον περιορισμό του επηρέασαν την οικονομία με τρόπους πραγματικά πρωτόγνωρους. Φυσικά ο καφές, ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα παγκοσμίως (και το περισσότερο διακινούμενο προϊόν σε ολόκληρο τον πλανήτη, μετά το πετρέλαιο) δε θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος από αυτό το πλέγμα νέων δεδομένων που στραγγάλισε, εν πολλοίς, το παγκόσμιο εμπόριο και την οικονομία. Και σαν να μην έφτανε αυτό, μια σειρά από ατυχή γεγονότα, όπως φυσικές καταστροφές και ατυχήματα, έκαναν την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη.

Βραζιλία και Βιετνάμ: το χτύπημα δυο γιγάντων του καφέ

H Βραζιλία είναι χωρίς αμφιβολία ο παγκόσμιος κυρίαρχος του καφέ, καθώς είναι ο μεγαλύτερος καφεοπαραγωγός στον κόσμο και είναι υπεύθυνη για το ένα τρίτο της συνολικής παραγωγής στον κόσμο.  Η Βραζιλία χτυπήθηκε σκληρά από τον Covid-19 και παρόλο που δεν πήρε τόσο αυστηρά περιοριστικά μέτρα όσο άλλες χώρες, η παραγωγή του καφέ ήταν μια από τις πολλές παράπλευρες απώλειες της επέλασης του κορωνοϊού, καθώς οι εργάτες των φυτειών ανήκουν συνήθως στα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα, που εξάλλου επηρέαστηκαν περισσότερο από την πανδημία. Σαν να μην έφτανε αυτό, ένας ασυνηθίστος και μεγάλης έντασης παγετός χτύπησε τη Βραζιλία, επηρέαζοντας όπως είναι φυσικό την παραγωγή του καφέ, η οποία (αν και τίποτε δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο ακόμα) υπολογίζεται ότι θα αγγίζει ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα.

Η κατάσταση δεν είναι πολύ καλύτερη για την δεύτερη μεγάλη δύναμη του καφέ, το Βιετνάμ. Ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός καφές του κόσμου (και ο μεγαλύτερος παραραγωγός robusta του πλανήτη) είδε την παραγωγή του να μειώνεται κατακόρυφα, λόγω του αυστηρού lockdown που επιβλήθηκε στην Ασιατική χώρα, με σκοπό την ανάσχεση της μετάδοσης του κορωνοϊού.  Είναι ενδεικτικό ότι ο Robusta έπιασε υψηλό τετραετίας στο χρηματιστήριο αξιών της Νέας Υόρκης, κάτι που φανερώνει την διαφαινόμενη έλλειψη στα αποθέματα καφέ για την τρέχουσα και την επόμενη χρονιά. Άλλες «μεγάλες δυνάμεις» του καφέ που χτυπήθηκαν βίαια από τον κορωνοϊό και είδαν την παραγωγή τους να μειώνεται είναι η Ινδία και η Ινδονησία, με συνέπειες που δεν έχουν πλήρως εκτιμηθεί ακόμη.

Η αλυσίδα της οικονομίας και η περίπτωση του καφέ

Φυσικά, οι περιπέτεια του κορωνοϊού δεν επηρέασε μόνο την αγροτική παραγωγή, αλλά και όλη την εφοδιαστική αλυσίδα του καφέ. Οι μεταφορές ήταν επίσης ένας τομέας που επηρεάστηκε από τα lockdowns, μειώνοντας τα διαθέσιμα αποθέματα καφέ και αυξάνοντας περαιτέρω τις τιμές, ενώ το ίδιο συνέβη και με ένα πλήθος επαγγελμάτων που εντάσσονται στο ίδιο πλαίσιο, σπρόχνωντας δυστυχώς τις τιμές προς τα πάνω. Σε αυτό το πρόβλημα προστέθηκαν και διάφορα άλλα μικρά ή μεγάλα προβλήματα, όπως για παράδειγμα ο αποκλεισμός της διώρυγας του Σουέζ, που επιδείνωσαν τη συνολική εικόνα.

Ένας από τους τελευταίους κρίκους της αλυσίδας, αυτός της εστίασης, αντιμετωπίζει τα δικά του προβλήματα που και αυτά δυστυχώς συνεισφέρουν στην ζοφερή εικόνα. Το παρατεταμένο κλείσιμο της εστίασης την περασμένη σεζόν, το κόστος των πρόσθετων μέτρων ασφαλείας που υποχρεώθηκαν να πάρουν τα μαγαζιά αλλά και η αναμενόμενη μείωση της κίνησης λόγω της σχετική μείωσης του αγοραστικού κοινού που συνεπάγεται ο διαχωρισμόυς εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων, δημιουργούν ένα περιβάλλον έντονης αστάθειας και αβεβαιότητας για τον κλάδο. Δυστυχώς, πολλά από αυτά τα «σπασμένα» θα μετακυληθούν στους καταναλωτές, που ενδέχεται να δουν την κούπα τους ή το φλιτζάνι τους λίγο ή περισσότερο ακριβότερο, εξαιτείας όλης αυτής της αλυσίδας παραγόντων που εξετάσαμε.

Ο κόσμος μας είναι συνδεδεμένος σε ένα απροσδόκητα σύνθετο και πολύπλοκο επίπεδο: ένας ιός, μια αλληλουχία rna κυττάρων, κατάφερε όχι μόνο να ανατρέψει όσα μέχρι τώρα θεωρούσαμε δεδομένα, μα και να ακριβύνει το αγαπημένο μας εσπρεσάκι.