Catuai: το εργαστηριακό υβρίδιο που κατέκτησε την Κεντρική Αμερική

Από τους σωλήνες των γεωπόνων, στα φλιτζάνια των απανταχού καφελατρών.

Έχετε δει, στην ετικέτα του αγαπημένου σας καφέ ή σε κάποιο εξειδικευμένο άρθρο, τον όρο Catuai; Δεν πρόκειται για την ιαχή κάποιας πολεμικής τέχνης ούτε για όρο της Ιαπωνικής γαστρονομίας – αντίθετα, πρόκειται για μια πολύ διαδεδομένη, εμπορική και ιδιαίτερα εύγεστη ποικιλία καφέ που έρχεται κυρίως από την Κεντρική Αμερική. Μια ποικιλία που σίγουρα έχουμε όλοι δοκιμάσει, ειδικά όσοι αγαπούμε τους κεντροαμερικάνικους καφέδες.

Ο καφές Catuai είναι ένα από τα πιο επιτυχημένα εργαστηριακά υβρίδια καφέ – ας τον γνωρίσουμε καλύτερα.

Σύντομη ιστορία του καφέ Catuai

Αντίθετα με άλλες ποικιλίες Arabica, που προέκυψαν από τυχαίες μεταλλάξεις ή διασταυρώσεις, το Catuai είναι ένα υβρίδιο που προέκυψε εργαστηριακά, από επιστήμονες του Αγρονομικού Ινστιτούτου του Σάο Πάολο, στη Βραζιλία. Συνδιάζοντας τις ποικιλίες Caturra και Mundo Novo, οι γεωπόνοι προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια ποικιλία που να δίνει πολύ καρπό και πλούσια σοδειά, έχοντας όμως το μικρό μέγεθος των φυτών Caturra. Το αποτέλεσμα ήταν το Catuai, μια από τις πιο αποδοτικές ποικιλίες καφέ, που δυστυχώς όμως είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε ασθένειες και μύκητες.

Η ποικιλία εμφανίστηκε πρώτη φορά στην Βραζιλία το 1972 και το όνομα της σημαίνει, σε μια ντόπια γλώσσα ιθαγενών, «Πολύ Καλό» και γρήγορα καλλιεργήθηκε εκτενώς σε όλη τη χώρα. Σιγά σιγά, σπόροι και φυτά δόθηκαν σε χώρες της Κεντρικής Αμερικής, όπως η Ονδούρα και η Κόστα Ρίκα, όπου αν και δεν ήταν τόσο αποδοτικό όσο περίμεναν οι αρχικές επιστημονικές εκτιμήσεις, κατέληξε να είναι ένας βασικός πυλώνας της παραγωγής καφέ. Υπολογιζεται ότι ένα 20% της παραγωγής Arabica αρκετών χωρών της Κεντρικής Αμερικής (Γουατεμάλα, Ονδούρα κλπ) αφορά πλέον κόκκους Catuai.

Δύσκολα θα συναντήσει κανείς καφεόδεντρα Catuai εκτός της Κεντρικής Αμερικής και της Βραζιλίας, και σίγουρα όχι σε αφρικανικές ή ασιατικές χώρες. Πρόκειται για μια ποικιλία ιδιαίτερα αποδοτική εμπορικά, που έχει τη δυνατότητα (αν φυτευτεί σε υψηλό υψόμετρο και δεχθεί την κατάλληλη φροντίδα) να παράξει καφέ εξαιρετικής ποιότητας, γεύσης και αρώματος.

Tι γεύση έχει ο καφές Catuai;

Αν και στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλοί καφέδες Catuai, που έρχονται από διαφορετικά terroirs και ως εκ τούτου έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά, η ποικιλία έχει ένα συγκεκριμένο γευστικό προφίλ, το οποίο είναι ιδιαίτερα ευδιάκριτο. Σε μια κούπα Catuai εντοπίζονται νότες σοκολάτας, καραμέλας, μελιού και ζάχαρης και ξηρών καρπών – ένα μεγάλο κομμάτι των αρωμάτων που εκτιμούμε στον καφέ της Κεντρικής Αμερικής είναι αρώματα που θα συναντήσουμε σε μια κούπα Catuai. To σώμα του καφέ είναι συνήθως γεμάτο, η έντασή του ήπια και «δίνει» τόσο καλούς espresso, όσο και πολύ αξιόλογες εκχυλίσεις φίλτρου, ενώ αποδίδει καλά σαν μονοποικιλιακός αλλά και σαν χαρμάνι με ασιατικούς ή αφρικανικούς καφέδες, ή ακόμα και με Robusta.

Φυσικά, η συνθήκες καλλιέργειας, το μικροκλίμα, η χώρα προέλευσης αλλά ακόμα και οι επιμέρους ποικιλίες (red catuai ή yellow catuai) παίζουν σημαντικό ρόλο στην γεύση του καφέ και δεν πρέπει να παίρνονται αψήφιστα για όποιον αναζητεί κάτι παραπάνω από το φλιτζάνι του.

Mια γευστική πρόταση για καφε Catuai από τον Παναμά!

Paradiso Panama Casa Ruiz 250g σε κόκκους: Μονοποικιλιακός, Micro - Lot 100% Arabica καφές υγρής επεξεργασίας από την φυτεία Casa Ruiz του Παναμά. Ο καφές καλλιεργείται  σε υψόμετρο 1500 μέτρων και σε εξαιρετικά πλούσια σε μέταλλα εδάφη και οι καρποί συλλέγονται χειρωνακτικά, προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα. Στο στόμα, ο καφές ισορροπεί μεταξύ του φρουτώδους χαρακτήρα και της ξηροκαρπάτης αίσθησης, που στέφεται από μια ζωηρή όσο κι ευχάριστη οξύτητα εσπεριδοειδών.

Με τον καφέ σε λίγο θα χρειαζόμαστε... λεξικό και χάρτες – όμως στο τέλος, αυτό που μας μένει είναι ο καλός καφές: ο καφές που μας αξίζει.