Γκρεμίζοντας τους μύθους του Cappuccino
Ένας Ιταλικός καφές που είναι Αυστριακός και μια ξεχασμένη απόχρωση του καφέ.
Είναι ένας εξαιρετικά αγαπημένος καφές, ίσως το πιο δημοφιλές espresso-based ρόφημα μετά τον ίδιο τον espresso. Στην Ιταλία, θεωρείται σχεδόν αδιανότηο να τον παραγγείλει κάποιος μετά τις 10:00 το πρωί, αφού η γενναία δόση γάλακτος που περιέχει τον κάνει κατάλληλο για πρωινό, στην Ελλάδα όμως αγνοούμε τέτοιους «περιορισμούς» και τον απολαμβάνουμε όλη την ημέρα, και φυσικά παγωμένο το καλοκαίρι. Ο λόγος για τον Cappuccino, τον καφέ που λατρεύουν οι περισσότεροι καφελάτρες του πλανήτη, και σίγουρα της Ελλάδας.
Ποια είναι η ιστορία του θρυλικού αυτού καφέ; Εξετάζουμε την καταγωγή του και την ετυμολογία του ονόματός του, αποκαθιστώντας την αλήθεια και γκρεμίζοντας δύο πασίγνωστες παρεξηγήσεις που έχουν λάβει διαστάσεις αστικού μύθου.
Ο Ιταλικός καφές που είναι... Αυστριακός
Χωρίς αμφιβολία, ο Cappuccino είναι ένας από τους πλέον δημοφιλής Ιταλικούς καφέδες, και μια αγαπημένη συνήθεια για το πρωινό χιλιάδων Ιταλών. Ωστόσο, η καταγωγή του δεν είναι Ιταλική, παρόλο που ο περισσότερος κόσμος πιστεύει το αντίθετο! Η λέξη cappuccino δεν έχει εντοπιστεί να περιγράφει ρόφημα καφέ στην Ιταλία πριν τον 20 αιώνα. Αντίθετα, στα καφέ της Αυστρίας και ιδιαίτερα της Βιέννης, υπάρχουν καταγραφές ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα για τον Kapuziner, ένα ρόφημα που αποτελούνταν συνήθως από καφέ, κρέμα και μπαχαρικά και μερικές φορές κρόκο αυγού. Μιλάμε φυσικά για μια εποχή που η έλλειψη μεθόδων συντήρησης καθιστούσε το γάλα σχεδόν είδος πολυτελείας για τα καφενεία, ενώ ο espresso ήταν σχεδόν... επιστημονική φαντασία.
Οι Αυστριακοί συνέχισαν να πίνουν kapuziner, και μέχρι τα χρόνια του Α Παγκοσμίου Πολέμου, το ρόφημα είχε διαδοθεί στις περιοχές της Βόρειας Ιταλίας, που αποτελούσαν ακόμα τμήματα της Αυστρο-Ουγγρικής Αυτοκρατορίας. Στα επόμενα χρόνια, το ρόφημα κατέκτησε όλη την Ιταλία, το όνομά του Ιταλοποιήθηκε σε «cappuccino», ενώ η επινόηση των μηχανών espresso και η διάδοση αυτού του νέου καφέ κατά τον μεσοπόλεμο, του έδωσε τη μορφή που όλοι γνωρίζουμε. Ο Cappuccino φτιάχνεται πλέον με espresso και αφρόγαλα. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως η γέννηση του σύγχρονου cappuccino είναι ουσιαστικά ένας θρίαμβος της τεχνολογίας, που μετεξέλιξε μια παραδοσιακή, παλιά βιεννέζικη συνταγή σε ένα ρόφημα αναγνωρίσιμο σε όλο τον κόσμο.
Παράλληλα, σε πόλεις της πρώην Αυστρο-Ουγγαρίας, όπως η Μπρατισλάβα, η Πράγα, η Βιέννη, η Βουδαπέστη ή ακόμα και η Ιταλική Τεργέστη, ο kapuziner έμεινε απαράλλακτος ως την δεκαετία του πενήντα, για να αλωθεί σιγά σιγά από την παγκόσμια επέλαση του ανανεωμένου Cappuccino.
Τα... βαφτίσια ενός καφέ
Mπορεί η καταγωγή του Cappuccino να είναι από την Αυστρία, όπως το όνομά του έχει Ιταλική, ή πιο σωστά Λατινική ρίζα. Η λέξη kapuziner προέρχεται από το λατινικό caputium, και η λέξη κατόπιν εξιταλίστηκε σε «cappuccino». Όπως είναι ευρύτατα γνωστό, ο καφές έλκει το όνομά του από το το τάγμα των Καπουτσίνων Μοναχών, που φορούσαν στολές με κουκούλες – εξάλλου, cappuccino στα Ιταλικά δε σημαίνει παρά «μικρή κουκούλα».
Οι περισσότεροι πιστεύουν πως το όνομα προήλθε από το αφρόγαλο που «κουκουλώνει» τον καφέ, κάνοντάς τον να φαίνεται πως φορά κουκούλα, ωστόσο η αλήθεια είναι αρκετά διαφορετική: ο καφές πήρε το όνομά του από το χρώμα των στολών του συγκεκριμένου μοναστικού τάγματος. Οι στολές των Καπουτσίνων μοναχών είχαν ανοιχτό καφέ χρώμα, εμπνευσμένο από τα ρούχα του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, ενώ η λέξη Cappuchins δήλωνε τη συνήθεια τους να φορούν κουκούλες. Το καφέ χρώμα των στολών τους ήταν τοσο χαρακτηριστικό, που η λέξη «capuchin» έφτασε να σημαίνει μια συγκεκριμένη απόχρωση του καφέ χρώματος στην Ευρώπη του 17ου αιώνα. Η προσθήκη κρέμας, αυγού και γάλακτος άνοιγε το χρώμα του σκούρου καφέ, κάνοντας τον να θυμίζει τις ρόμπες των καλόγερων, κι έτσι το νέο ρόφημα βαφτίστηκε Kapuziner!
BONUS: Τρία χαρμάνια espresso ιδανικά για Cappuccino
Amigos Qualita Espresso: Ένα χαρμάνι από την Τεργέστη με αναλογία 60% Robusta και 40% Arabica, που χαρακτηρίζεται από πλούσιο άρωμα, έντονη εξωτική γεύση και πυκνή, επίμονη κρέμα. Διατηρεί το σώμα του και την γεύση του καφέ παρόλη την προσθήκη γάλακτος και υπόσχεται πραγματικά απολαυστικούς cappuccino.
Cosmai Vending: Σχεδιασμένο αρχικά για αυτόματους πωλητές καφέ, το χαρμάνι της Cosmai Caffe από το Μιλάνο αποτελείται κυρίως από εκλεκτό Ινδικό Robusta, ο οποίος αναμειγνύεται εξαιρετικά καλά με γάλα, κρατώντας το χαρακτήρα του αναλλοίωτο μέχρι την τελευταία γουλιά.
Epos Zeus: Η gourmet επιλογή για cappuccino, είναι ένα 100% Arabica χαρμάνι από την Σικελική Epos Caffe. O «Δίας» έχει μια εντυπωσιακή, φρουτώδη γευστική παλέτα και επίμονη επίγευση, που στην cappuccino εκδοχή του θυμίζει απολαυστικό παγωτό καφέ.
Ένας καφές από την Αυστρία, που ονοματίστηκε από μια καλογερίστικη ρόμπα, έγινε το αγαπημένο ρόφημα εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο – αυτά, μόνο στον μαγικό κόσμο του καφέ μπορούν να συμβούν!
