Ποιες είναι οι πιο δημοφιλείς ποικιλίες του καφέ Arabica;
Ένα μικρό λεξικό για τις ποικιλίες του καφέ Arabica.
Οι εποχές που απλά παραγγέλναμε «έναν καφέ» έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Με την πληροφόρηση γύρω από τον καφέ, τις εκχυλίσεις του, τις ποικιλίες του και το γευστικό του προφίλ να είναι πλέον διαθέσιμες εύκολα και γρήγορα, αλλά και με την διαθέσιμη ποικιλία να γίνεται συνεχώς μεγαλύτερη, το κοινό του καφέ είναι ενημερωμένο και απαιτητικό. Ο καφές πλέον αντιμετωπίζεται σαν προϊόν υψηλής γαστρονομίας, κάθε ποικιλία έχει φανατικούς λάτρεις και εχθρούς και δεν είναι λίγοι όσοι αναζητούν με πάθος σπάνιους, ενίοτε ακριβούς καφέδες, που κρύβουν ιδιαίτερες γεύσεις και συγκεκριμένα γευστικά προφίλ.
Ωστόσο, η ορολογία γύρω από τον καφέ και τις ποικιλίες του μπορεί να προκαλέσει σύγχιση σε όσους επιθυμούν να μάθουν μερικά πράγματα παραπάνω για το φλιτζάνι τους. Για αυτό το λόγο, συγκεντρώσαμε μερικά στοιχεία για τις τρεις βασικές υποποικιλίες του καφέ Arabica, την Typica, την Bourbon και την Heirloom, που άλλωστε καταλαμβάνουν την μερίδα του λέοντος στην αγορά - μαζί, φυσικά, με τις υποποικιλίες τους, για τις οποίες δίνουμε επίσης συνοπτικά στοιχεία.
Ποιες είναι οι πιο δημοφιλείς ποικιλίες του καφέ Arabica;
Bourbon: η κληρονομιά της γαλλικής αποικιοκρατίας
H ποικιλία Bourbon φυτεύτηκε πρώτη φορά από Γάλλους αποικιοκράτες τον 18ο αιώνα σε ένα νησί του Ινδικού Ωκεανού που ονομάζεται Bourbon, από όπου πήρε και το όνομά του. Η σημερινή ποικιλία έχει μεταλλαχθεί με τα χρόνια, όμως κατάγεται από τα δέντρα του νησιού.
Καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο, και ιδιαίτερα στην Νότια Αμερική και σε αρκετές αφρικανικές χώρες, ενώ είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη ποικιλία στην Βραζιλία. Φυσικά, υπάρχουν αρκετές ποικιλίες και διασταυρώσεις του Bourbon, με διαφορετικές ποιότητες και τιμές, από τις οποίες η Yellow Bourbon θεωρείται μία από τις εκλεκτότερες, όπως και η Caturra, που ευδοκιμεί κυρίως στην Βραζιλία και την Κολομβία. Φυσικές μεταλλάξεις που συνέβησαν όταν οι ρίζες του Bourbon μεταφυτεύτηκαν σε άλλες χώρες, έδωσαν ποικιλίες όπως η Pacamara (Ελ Σαλβαδόρ), η Mibirizi (Ρουάντα) και η French Mission (Κένυα), που προίκισαν ακόμη περισσότερο το εύρος των αρωμάτων και των γεύσεων του Bourbon Arabica.
Προτάσεις Αγοράς: Paradiso El Salvador San Francisco (Bourbon), Caffe Lab Brasile Alta Mogiana Franca (Bourbon / Caturra)
Typica: ο αυθεντικός, παραδοσιακός Arabica
Όπως φανερώνει και το όνομά της, η Typica είναι η πιο διαδομένη ποικιλία του γένους Caffea Arabica. Έχει χαμηλότερη σοδειά από άλλες ποικιλίες, όμως αν καλλιεργηθεί σωστά έχει μοναδική ποιότητα, έντονα γλυκό χαρακτήρα και δίνει εξαιρετικές εκχυλίσεις. Εντοπίζεται πλέον σχεδόν σε όλες τις καφεοπαραγωγούς χώρες του κόσμου, και ζευγαρώνεται εξαιρετικά με το Bourbon για την παραγωγή ενδιαφέροντων υβριδίων.
Ο θρυλικός καφές Jamaica Blue Mountain, αλλά και ο Kona Coffee που καλλιεργείται στην Χαβάη, ανήκουν στην ποικιλία Typica, με τα ιδιαίτερα και περιζήτητα χαρακτηριστικά τους να οφείλονται κατά κύριο λόγο στο μοναδικό τους terroir. Στην ίδια οικογένεια, την Typica, ανήκουν και άλλες εκλεκτές ποικιλίες Arabica, όπως η Java από το ομώνυμο νησί της Ινδονησίας και η Maragogype της Γουατεμάλας, με τους μεγάλους κόκκους και την υπέροχη γεύση.
Προτάσεις Αγοράς: Rhodigium Jamaica Blue Mountain (Typica), Caffe Lab Guatemala Antigua Pastores (Typica)
Heirloom: ιδιαίτερη γεύση απο τις μυστικιστικές ρίζες του καφέ
Ο όρος Heirloom χρησιμοποιείται κυρίως για ποικιλίες Arabica που καλλιεργούνται ή κατάγονται από την Αιθιοπία, αν και αρκετοί επαγγελματίες του χώρου ισχυρίζονται πως ο όρος χρησιμοποιείται πλέον καταχρηστικά και για όρους marketing. Οι γνωστότερες και πιο περιζήτητες αιθιοπικές ποικιλίες, όπως η Harrar, η Sidamo και η Yirgacheffe κατηγοριοποιούνται στην ευρύτερη οικογένεια του Heirloom, ενώ στην ίδια οικογένεια ανήκει και η ποικιλία Gesha, που αν και κατάγεται από την Αιθιοπία καλλιεργείται στον Παναμά και έχει γίνει μια από τις πιο περιζήτητες και ακριβές ποικιλίες στους θιασώτες του «Τρίτου Κύματος του Καφέ».
Πρόταση Αγοράς: New York Monorigini Etiopia
Διασταυρώσεις και υβρίδια: η διαχρονική εξέλιξη του καφέ
Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο καφές είναι φυσικό προϊόν, που παράγεται από φυτά, στα οποία μπορούν να γίνουν διασταυρώσεις. Από παλιά, οι καλλιεργητές διασταύρωναν φυτά προκειμένου να τα κάνουν πιο ανθεκτικά στις αρρώστειες και τα παράσιτα, αλλά και πιο παραγωγικά από άποψη σοδειάς, ενώ πλέον γίνονται και διασταυρώσεις με σκοπό συγκεκριμένα γευστικά χαρακτηριστικά. Με αυτό τον τρόπο, έχουν προκύψει υβρίδια από τη διασταύρωση Bourbon και Typica (όπως το αρκετά δημοφιλές Catuai ή τo Pacamara από το Ελ Σαλβαδόρ), αλλά και διασταυρώσεις μεταξύ Arabica και Robusta, οι οποίες καλλιεργούνται κυρίως στην Ασία.
Πρόταση Αγοράς: Paradiso Nicaragua Santa Maria De Lourdes (Catuai / Typica), Paradiso El Salvador Finca Los Rombles (Pacamara)
Αν κάποιος έλεγε στον παππού μας, όταν ρούφαγε τον ελληνικό του, ότι θα χρειαζόμασταν... λεξικό για να κατανοήσουμε τι έχει το φλιτζάνι μας, μάλλον δε θα μας πίστευε. Στην τελική ανάλυση όμως, όλα γίνονται για τον καλό καφέ – τον καφέ που μας αξίζει!
