Πως το TikTok διαμορφώνει το Τέταρτο Κύμα του Καφέ;

To παρόν και το μέλλον του καφέ περνά από τα κοινωνικά δίκτυα.

Ο καφές έχει περάσει από χίλια κύματα και άλλες τόσες μεταμορφώσεις: από ακριβό, εισαγόμενο προϊόν, μπήκε σε κάθε σπίτι, μέχρι που η Ιταλική κουλτούρα του espresso κυριάρχησε σε ολόκληρο σχεδόν τον πλανήτη. Ύστερα, το «Τρίτο Κύμα» του καφέ κατέστησε την αγαπημένη μας συνήθεια γαστρονομική απόλαυση, γνωρίζοντας μας τους specialty καφέδες – κι έπεται συνέχεια.

Με τους δημοσιογράφους να μιλούν ήδη για ένα «Fourth Wave» στον καφέ, ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά  του και πώς αυτά διαμορφώνονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;

Τι χαρακτηριστικά έχει το «τέταρτο» κύμα του καφέ;

Το «τέταρτο» κύμα του καφέ που βρίσκεται υπό διαμόρφωση, έχει να κάνει πρώτιστα με την παρασκευή του καφέ στο σπίτι. Αφορά ένα κοινό που συνεχώς ενημερώνεται, κυρίως και περισσότερο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που επιλέγει specialty καφέδες για οικιακή κατανάλωση κι επενδύει σε κάθε λογής gadget που θα βελτιώσουν λιγότερο ή περισσότερο την εκχύλιση του καφέ. Είναι ο καφές της Generation Z, των ατόμων που γεννήθηκαν ανάμεσα στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και τις αρχές της δεκαετίας το 2010.

Η κρίση του κορονοϊού, η συνθήκη του εγκλεισμού και το πάγωμα της εστίασης φαίνεται να επηρέασαν πολύ περισσότερο την κουλτούρα του καφέ από όσο μπορούσε κανείς να υπολογίσει, βοηθώντας στο να μεταμορφωθεί ο καφές από το κατεξοχήν κοινωνικό ρόφημα, σε ένα κατά μόνας hobby. Παράλληλα, τα κοινωνικά δίκτυα αποτέλεσαν την μόνη αξιόπιστη μέθοδο επικοινωνίας και σύνδεσης με μια «κοινότητα», κατά τη διάρκεια των πολύμηνων lockdown. Έτσι, διαμορφώθηκε ένα πλαίσιο, στο οποίο ο καφές ετοιμάζεται στο σπίτι, με τη βοήθεια ξεχωριστών gadget, με ευφάνταστες συνταγές, και συχνά με ποιοτική πρώτη ύλη, για να διαμοιραστεί αμέσως στα social media, συνδεδεμένος με τα υπάρχοντα trends ή διαμορφώνοντας, ενδεχομένως, καινούρια. Μπορεί οι ημέρες του Covid-19 να είναι πλέον πίσω μας, όμως το τέταρτο κύμα έχει διαμορφωθεί. Ο καφές της «γενιάς του TikTok» είναι εδώ!

Πώς επηρεάζει το TikTok την βιομηχανία του καφέ;

Αν και το TikTok, το δημοφιλέστερο ίσως μέσο κοινωνικής δικτύωσης σήμερα, ξεκίνησε την πορεία του το 2016, η ευρύτερη του διείσδυση στο κοινό δεν ήρθε παρά 3-4 χρόνια αργότερα, με ορόσημο τον Οκτώβριο του 2020, όποτε και η πλατφόρμα ξεπέρασε τα δύο δισεκατομμύρια χρήστες. Το εύκολο στη χρήση format του περιεχομένου και η ατελείωτη ποικιλία θεμάτων που προσφέρει η πλατφόρμα, έχουν καταστήσει το TitTok βασικό συνδιαμορφωτή των τάσεων σε ολόκληρο το κομμάτι της γαστρονομίας, και ο καφές δε θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση.

Μελέτες κοινής γνώμης υποστηρίζουν πως σχεδόν 1 στους 2 Gen-Z’ers χρησιμοποιεί κυρίως ή και αποκλειστικά το TikTok για την ενημέρωση του γύρω από τον καφέ. Από τον Dalgona, τον «καφέ της καραντίνας», το πρώτο αξιοπρόσεκτο trend που ξεπήδησε από την πλατφόρμα στις αρχές του 2020 μέχρι σήμερα έχει περάσει καιρός, κατά τον οποίο το TikTok κεφαλαιοποίησε και εδραίωσε την επίδρασή του στις τάσεις της βιομηχανίας του καφέ. Οι «Coffeetokers», οι influencers του καφέ, μπορούν να έχουν σημαντικότερη επίδραση από τα μεγαθήρια του χώρου, με τα γιγάντια marketing plans – αν και τα όρια ανάμεσα σε αυτά τα δύο σιγά σιγά ίσως γίνουν δυσδιάκριτα.

Tι trends να περιμένουμε από το TikTok;

• Φωτογένεια: Το περιέχομενο εμφανίζεται στο χρήστη κατά τη διαδικασία του scrollαρίσματος, ανάμεσα σε χιλιάδες άλλα βίντεο παρόμοιου περιεχομένου – επομένως, πρέπει να μπορεί να «αρπάξει» το χρήστη σε δευτερόλεπτα. Οι φωτογενείς καφέδες σίγουρα είναι και θα παραμείνουν ψηλά στα trends του κοινωνικού μέσου.
• Gadgets: Η εδραίωση του καφέ σαν hobby συνεπάγεται και την άνθηση του σχετικού εξοπλισμού. Πλέον, ο home barista δεν αρκείται απλά σε ένα πατητήρι κι ένα knock box, αλλά χτίζει τη συλλογή του με όλα τα εργαλεία που θα του εξασφαλίσουν καλύτερη εκχύλιση και θα κάνουν την όλη διαδικασία λίγο πιο ενδιαφέρουσα. Δεν είναι λίγα τα σχετικά TikTok βίντεο που αφορούν ακριβώς στη χρήση κάποιου εργαλείου ή σε «κόλπα» που μπορεί να κάνει κανείς με αυτό.
• Πρωτότυπες Συνταγές: Όλοι οι παραγωγοί περιεχομένου στοχεύουν σε content που να είναι πρωτότυπο και να μπορεί γρήγορα να ξεχωρίσει. Σε αυτό το πλαίσιο, οι συνταγές καφές που παρουσιάζονται και διαδίδονται στο TikTok έχουν ως βασικό τους γνώμονα την πρωτοτυπία και τον εντυπωσιασμό, κάτι που μερικές φορές μπορεί να δρα εις βάρος άλλων χαρακτηριστικών.
• Προκλητικό Περιεχόμενο: Είναι κοινό μυστικό ότι η ανοησία χαρίζει virabilty – έτσι, πλάι στα σοβαρά accounts σίγουρα εμφανίζονται και Influencers που σκοπό έχουν να προκαλέσουν, είτε με το παράλογο, είτε με το αστείο, είτε με το υπερβολικό και το σπάταλο. Challenges, καφέδες με φύλλα χρυσού, καφέδες με υπερβολικό πάγο ή ζάχαρη, είναι μερικά μόνο από τα πράγματα που μπορεί να συναντήσει κανείς στον παλαβό πολλές φορές κόσμο του TikTok. Αυτά τα φαινόμενα συνήθως διαδίδονται γρήγορα και ξεφουσκώνουν ακόμα γρηγορότερα, προλαβαίνουν όμως πολλές φορές να επηρεάσουν τα τεκταίνομενα.
• Ευκολία: Με το τέταρτο κύμα του καφέ να αφορά κυρίως στην οικιακή κατανάλωση καφέ, όλα τα παραπάνω συνδυάζονται με το παράδειγμα της ευκολίας. Ένα trend γίνεται viral, όταν μπορεί εύκολα να βρει μιμητές, που θα το αναπαράγουν, δημιουργώντας τα δικά τους αντίστοιχα video. Έτσι, όσο πρωτότυπη κι έξυπνη μπορεί να είναι μια συνταγή, πρέπει οπωσδήποτε να μπορεί να βρει εύκολα μιμητές.

Mε η χωρίς TikTok, καβαλώντας το τελευταίο διαδικτυακό trend ή απλά ετοιμάζοντας έναν espresso, το μόνο σίγουρο είναι πως ο καφές θα συνεχίσει να είναι μέρος της καθημερινότητας μας.